Agra (2): Centar dekorativne umetnosti

Procenjeno je da je UP, ili skraćeno „JuPi“, imao u 2017. oko 234 miliona stanovnika pa bi kao samostalna država bio peta najmnogobrojnija na svetu. Pošto među mnogoljudnim zemljama u svetu samo Nigerija ima veći priraštaj od UP, očekuje da će za 20 do 25 godina taj indijski entitet brojati 450 miliona ljudi.

Takva gustina stanovništva se mogla osetiti u prolazu kroz manje gradove na sporednim putevima kroz UP. Svuda su bili ljudi, u hladnim januarskim jutrima umotani u šalove i sa kapama natučenim na glave dok su čučali kraj uličnih vatri.

Agra je veliko čvorište puteva i železnice, trgovački i industrijski centar poznat po odevnim proizvodima od kože, rukotvorinama od mesinga, ručno pravljenim tepisima, nakitu i vezu, ali i automobilskoj industriji. Grad ima Univerzitet od 1927, koji nosi ime Dr. B. R. Ambedkara, tvorca ustava najmnogoljudnije demokratije na svetu.

Oko 40 odsto ukupne ekonomija Agre, direktno ili posredno, zavisi od industrije. Preko 7.000 malih industrijskih radionica raštrkano je širom grada. Među njima je veliki broj proizvođača i izvoznika odeće i tekstilnih proizvoda. Tu su i veliki „igrači“ u automobilskoj industriji Agre.

Turizam predstavlja važan činilac za ekonomiju Agre. Prema podacima indijskog ministarstva turizma, Tadž Mahal je 2015. posetilo 4,6 miliona gostiju, 4,1 milion domaćih, a oko pola miliona stranih. Tadž Mahal tokom vikenda ponekad poseti i do 70.000 ljudi.

Jedna od značajnih industrija u Agri jesu predmeti dekorativne umetnosti u brušenom mermeru ili kamenu peščaru. Turistički vodiči ili šoferi, koji često nastupaju i kao posrednici, ne propuštaju da turiste odvedu u neku od radionica ili fabrika „Parčinkari“ tehnike ili „udenjivanja“ odnosno intarzije. Stoni podmetači, medaljoni, figure slonova i drugih životinja, škrinje i ostali dekorativni predmeti su glavne turističke atrakcije u Agri.

Ugrađivanje u mermeru je jedna od najlepših i najpopularnijih formi indijske umetnosti, kao i najprivlačnijih rukotvorina od mermera. Tehnika umetanja, inkrustacije delikatnog dragog kamenja, počela je krajem 16. veka u Firenci, poznata kao pietra dura. Od 1630-ih se pietra dura pojavljivala na nosećim manjim objektima, poput dekorativnih panela, sa motivima ptica i cveća, pogodnim za pročelja kabineta ili ukras na stolu.

Pokloni načinjeni pietra durom su u 17. veku dospeli i u Agru na dvorove mogulskih sultana, poznatih po strasti za umetnost i mecenama zlatnog perioda indijske prekrasne arhitekture. Od svih mogulskih imperatora, šah Džahan (1628-1658) je bio najveći podržavalac arhitekture u Indiji. Za njega nikakve sume novca ili protok vremena nisu bili prepreka u stvaranju arhitektonske krasote koja bi bila večno pamćena.

Po upućenima, građevine iz Džahanovog doba predstavljaju najpotpuniju vezu između mogulske umetnosti i pietra dure, sa dizajnima koji su više persijski nego romanski ili medičijevski. Od tada je prefinjen rad u mermeru postao nerazdvojan deo kulturnog nasleđa Agre.