Albanija (2): Kontrasti zanimljive svakodnevice

Na glavnom trgu centralno mesto zauzima spomenik Skender-begu, nacionalnom heroju koji je 1443. godine poveo narod u borbu protiv Turaka. U blizini se nalazi i džamija sagrađena 1789. godine – jedina koja je ostala iz vremena Envera Hodže, koji je 1967. godine u potpunosti – ukinuo religiju! Sa tom džamijom Enver Hodža je hteo da dokaže da je u Albaniji veroispovest dozvoljena, mada je sve vreme ta džamija bila – magacin!

U blizini trga su zgrade raznih ministarstava (podignutih 1930. godine), takođe Univerzitet, Skupština grada, zgrada vlade i – čuvena Piramida u kojoj je – svojevremeno bio sahranjen Enver Hodža – a danas se u toj zgradi održavaju razni sajmovi.

U centru grada i neposrednoj blizini džamije pre nekoliko godina sagrađen je Saborni hram Vaskrsenja Hristovog u kome se nalaze mošti prvog srpskog vladara – Jovana Vladimira. Poglavari pravoslavnih crkvi celog sveta, među kojima i poglavar Srpske pravoslavne crkve – dolaze 4. juna, kada je rođen Jovan Vladimir i kada je ovaj hram osvešten. Tragovi pravoslavlja vide se i u drugim albanskim gradovima kao što su: Elbasan, Berat i Adenica…

Drugi grad po veličini u Albaniji – Drač – ima 90.000 stanovnika. Smešten na malom poluostrvu Jadranske obale, najveća je luka u zemlji. Osnovan je 627. godine pre nove ere – kao antički grad -Epidamnos u kome su živeli isključivo Grci. Nekad jak trgovački centar bio je polazna tačka na putu za Carigrad. Kao grad-država, oko 300. g. pre nove ere dobio je sadašnje ime. Sada, važan turistički centar, sa dugim peščanim plažama – uz obalu se nalaze desetine modernih hotela (sa tri i više zvezdica!). Do sada su kao najčešći gosti – Albanci sa Kosmeta i Makedonci. Domaćini očekuju i goste iz Srbije (već ih ima!) – cena pansiona je oko 25 evra. Drač je, takođe, industrijski centar.
Modernim auto-putem stižemo u Valonu, poznato albansko letovalište sa mnogo lepih hotela i plaža. Značajna je po tome što su u Prvom svetskom ratu – iz njene luke prebačeni srpski vojnici brodovima – na Krf.

Poznat pod imenom Beli grad, pod zaštitom je Uneska, Berat je dobio ime kada su ga osvojili Bugari zbog pitoresknih belo okrečenih kuća. Pored Berata protiče reka Osuma. Zbog svog jedinstvenog položaja i načina izgradnje kuća – grad je dobio epitet – „Grad sa 1.000 prozora“. Posle provedene noći u starom delu grada, obilazimo tvrđavu i staru pravoslavnu crkvu…