Antalija: Živahni grad na toplom moru

Veliki, mnogoljudni, živahni grad na toplom moru, prestonica Turske rivijere i njene Tirkizne obale.

Sa prosečnih 300 sunčanih dana godišnje, prelepim obroncima Taurus planina u pozadini, divnim plažama, mnoštvom obližnjih antičkih lokaliteta, nizom kulturnih i sportskih događanja, te neprekidnim noćnim životom, Antalija je grad sa najbržim rastom u Turskoj. U 2015. je brojao blizu 2,3 miliona stanovnika, raspoređenih na ravne časti u gradskoj oblasti i okolini, Antalija, koju je grupa novinara iz Srbije posetila u organizaciji aviokompanije Turkiš erlajnz i putničke agencije Peninsula turs, peti je grad po broju žitelja u zemlji, administrativno središte istoimene provincije i najveći turska naseobina na Mediteranskoj obali.

Antaliju je kao morsku luku osnovao u drugom veku pre n. e. pomenuti Atal Drugi, jedan od vladara iz helanske dinastije Atalida. NJegov naslednik Atal III Filometor Euergates je tadašnju Ataleju zaveštao Rimljanima. Sveti Pavle, apostol i sveti Josija Varnava ukrcali su se u tamošnjoj luci tokom evangelističke misije u Antiohiji (današnja Antakija na krajnjem jugoistoku Turske, uz granicu sa Sirijom). U Ataleji je 130. godine n. e. izgrađena Hadrijanova kapija u čast posete tog rimskog Imperatora (117-138).

Tokom srednjeg veka Antalija je bila vizantijska tvrđava i važna tačka za ukrcavanje vojski koje su za krstaških pohoda išle u Palestinu. Vladar Turaka Seldžuka Kajkisrav je 1207. osvojio tada već Adaliju koja je brzo postala najvažniji grad i luka u regionu. Prvi put je Adalija pod vlast Otomana došla 1391. kada je grad osvojio nama dobro poznati sultan Bajazit (1389-1402), čija je jedna od žena bila srpska princeza Mileva Olivera Lazarević, Despina Hatun (1372-1444).

Čuveni arapski putnik Ibn Batuta (1304-1368 ili 1369), je posetio Antaliju između 1335. i 1340. i pisao da je to „jedan od najlepših gradova koji se može videti uopšte, osim toga što je dobro naseljen i planiran. Svaki deo stanovništva živi u posebnim četvrtima. Hrišćanski trgovci u gradskom kvartu pod nazivom Mina (Luka) ograđeni su zidom, kapije se zatvaraju tokom noći i službe petkom. Grci samostalno žive u drugoj četvrti, takođe Jevreji, kralj, njegov dvor, Mameluci… Svaka četvrt odvojena je zidom. Ostatak Muslimana živi u većem delu grada.“

U drugoj polovini 17 veka poznati putopisac Evlija Ćelebi (1611-1682) napisao je da uske ulice grada imaju 3.000 kuća u 20 turskih i četiri grčka kvarta. Grad je prerastao gradske zidine, a pristanište može da primi do 200 brodova.

Sa suptropskom toplom klimom i mnoštvom drevnih lokaliteta u blizini, Antalija je glavno i najveće turističko letovalište na Turskoj rivijeri. Vlasti su uložile velika sredstva u razvoj i promociju turizma. Rekordnih 12,5 miliona turista posetilo je grad 2014. Antalija je 2015. bila domaćin samita Grupe 20 (G-20) najvećih privreda sveta kojima Turska pripada, te međunarodne izložbe EXPO 2016.

U Antaliji je puno butik hotela, iz većine kojih se pruža divan pogled na Mediteran i krševite planine, zagrađenih vrtova sa limunima, palmama, rogačem i drvećem nara. Mnoštvo je barova, kafea i restorana, punih više lokalnim stanovništvom nego turistima.