Beč (2): Fotografije Eline Broterus

… u muzeju, koji zbog svoje neobične fasade i inače privlači pažnju turista, jer je smešten u zgradi koju je zamislio Hundertvaser, a u njemu se nalazi i stalna postavka inspirisana njegovim životom i delom.

Rad, trenutno, internacionalno najpoznatije finske fotografkinje, beogradska publika je mogla da vidi još 2006. godine, kada je na 47. Oktobarskom salonu u Beogradu, („Umetnost, život i pometnja“), u selekciji Renea Bloka i Barbare Hajnrih izložen njen diptih: „Tačke gledanja II“, na kojem je figura autorke, smeštena u pejzaž. Umetnica čije se fotografije nalaze u kolekcijama muzeja kao što su pariski Žorž Pomidu, Haselblad centar u Geteborgu, Kjasma muzej u Helsinkiju i Muzej moderne umetnosti u Stokholmu, pažnju kritike je i dobila zahvaljujući radovima u kojima sopstveno telo postavlja u specifičan odnos sa prostorom i ujedno prisvaja dvostruku poziciju, kao neko ko se nalazi i iza i ispred oka kamere.

Kako sama ističe, autobiografija je, uz istoriju umetnosti, centralna tema njene poetike. Ali, ona je samo povod za kontemplatitivni podtekst, u kojem Elina Broterus svedoči o individualnom iskustvu i ulozi umetnika u društvu.

Osnovne teme bečke postavke, koju možemo nazvati i retrospektivnom, ujedno su i lajtmotivi njenog rada: priroda, identitet, samoća, prolaznost, gubitak, ljubav i smrt. I nju čine fotografije i video-radovi, po kojima je Elina Broterus postala prepoznatljiva, na kojima je u isto vreme model i autorka, ali i radovi specijalno kreirani za ovu izložbu.

Od prikazanih ciklusa neophodno je pomenuti „Novu sliku“ (2000-2004) u kojem medij fotografije dovodi u korelaciju sa estetikom klasičnog slikarstva. Tom ciklusu pripada i njen, u javnosti najpoznatiji rad „Der Wanderer 3“ iz 2003. godine, koji se nalazi na plakatu izložbe. Izložene su i fotografije iz njenog najličnijeg ciklusa, kojim „dokumentuje“ uzaludnu petogodišnju borbu protov neplodnosti, kao i ciklus fotografija koje je tokom leta 2015. godine snimila u okolini Pariza, u kući koju je, za potrebe poznatog francuskog kolekcionara, dizajnirao čuveni finski arhitekta Alvar Alto. Na tim fotografijama umetnica stupa u osobeni dijalog ne samo sa eksterijerom već i enterijerom, koristeći, kao i u prethodnim radovima, impresionističku igru sa svetlošću, odrazima, senkama, refleksijom ogledala.

Na fotografijama, kreiranim specijalno za bečku izložbu, Elina Broterus sarađuje sa značajnim austrijskim umetnicima, kao što su Ervin Vurm ili Vali Eksport. Kao rezultat zajedničkog rada sa Vali Eksport nastala je fotografija „Neposlušnost“, inspirisana radom austrijske umetnice iz 1989. godine i njenim „uputstvima“: „Ustani. Sedi“, budući da je u pitanju jedan od radova u kojima se Elina Broterus osvrće na umetničku praksu fluksusa, s tim što, po sopstvenim rečima, ona ne nastupa kao performer „već kao fotograf iza kojeg ne ostaju uputstva već fotografija“. Izložba je u Beču postavljena sredinom marta, a može se pogledati do 19. avgusta.