Beograd: Predićeva „Deca pod dudom“

Toliko likova, toliko besprekorno naslikanih detalja na granici fotografije, nigde monotonih površina, toliko letnje radosti – ova slika nevelikog formata i uživo je potvrdila procene jednog zakletog ljubitelja pazli. Predićeva slika na Predićevom štafelaju izložena je na prvom spratu Narodnog muzeja okružena delima Katarine Ivanović, koja je kao i Uroš Predić među retkim srpskim slikarima koji su rado i sa poštovanjem slikali decu. Predić je, inače, poznat i kao jedan od ilustratora lista za decu „Neven“, koji je osnovao, uređivao i izdavao Jovan Jovanović Zmaj.

„Ako je neko od srpskih slikara iz prošlosti toliko studiozno, sa puno ljubavi, pažnje i simpatija slikao decu, onda je to svakako bio Uroš Predić. On je oplemenio i uzdigao na viši nivo upravo dečje portretno slikarstvo“, kaže Petar Petrović, istoričar umetnosti i muzejski savetnik, koji u tumaču slike podseća da je „Predić upravo sa slikom deteta, poznatom „Nadurenom devojčicom“ iz 1879. dobio prestižnu Gundlovu nagradu Bečke akademije za najbolji studentski rad u tehnici ulja na platnu“.

Slika „Deca pod dudom“ nastala je 1887. godine na porodičnom imanju porodice Predić u Tomaševcu. Do sada je samo tri puta izlagana – na prvoj samostalnoj izložbi Uroša Predića u Građanskoj kasini 1888. u Beogradu, godinu dana kasnije na velikoj Svetskoj izložbi u Parizu u sklopu paviljona Kraljevine Srbije i 1949. na zajedničkoj izložbi Uroša Predića i Paje Jovanovića u Narodnom muzeju u Beogradu. Sad je četvrti put u javnosti zahvaljujući vlasnicima, koji insistiraju na anonimnosti, iako žele da tokom praznika sa drugima podele letnju radost ovog Predićevog platna, čiji je glavni „lik“ drvo duda u seoskom dvorištu.

„Ako bi za neku Predićevu sliku rekli da govori više od hiljadu reči, onda je to bez sumnje slika „Deca pod dudom“. Iako je u sižeu anegdotskog karaktera, ona sadrži krajnje ozbiljnu socijalnu i psihološku analizu dece, kako one sa sela, tako i one iz varoši. Naročiti njen kvalitet ogleda se u krajnje minucioznoj i pedantnoj slikarskoj obradi, gde su i najsitniji detalji u toj meri verno dati, da u pravom smislu reči oni od slike stvaraju iluziju treće dimenzije“, ukazuje Petar Petrović.

Uroš Predić (1857-1953) jedan je od najvažnijih slikara srpskog akademskog realizma. Školovanje je započeo u rodnom Orlovatu, a umetnički put vodio ga je preko Pančeva, Beča, Italije ponovo ka zavičaju i konačnom preseljenja u Beograd, gde je i umro 1953. godine. Bio je i vrhunski ikonopisac i portretista, čovek odan porodici, čija bogata sačuvana korespodencija govori i o kontaktima i vezama sa važnim ličnostima političkog, kulturnog, privrednog i verskog života Predićevog vremena. Među njegovim slikama koje se čuvaju u Narodnom muzeju u Beogradu, iz „dečijeg žanra“ su i čuveno „Siroče“, „Mali filozof“, „Vredne ručice“, „Dete pred izlogom“…