Beograd: Tajanstvena Hermina Muni Dauber

Izložbu na kojoj će do 16. septembra biti izloženo više od 30 Jovanovićevih dela inspirisanih njegovom suprugom Herminom Jovanović rođenom Dauber, osmislila je Isidora Savić. Reč je o platnima, crtežima i skicama koja se čuvaju u Legatu Paje Jovanovića, koji je i juče pre podne bio pun posetilaca.

Hermina Muni Jovanović (1892-1972) bila je rodom iz Budimpešte. Svog 33 godine starijeg supruga upoznala je 1905. u Beču u kome su se venčali 27. marta 1917. godine. Prema nekim izvorima, ona je bila kći nastojnika kuće u kojoj je Paja Jovanović imao atelje i njegov dugogodišnji model. Iako je, prema tvrdnjama savremenika, bila „najintimnija osoba u slikarevom životu“, o njoj se malo zna. U braku dugom četiri decenije, koji je trajao do smrti Paje Jovanovića 1957, među njima se razvio poseban psiho-estetski odnos, koji neki istoričari umetnosti porede sa antičkim mitom o Pigmalionu iz Ovidijevog dela „Metamorfoze“.

„Svoje obožavanje supruge Paja Jovanović pretočio je u likovni milje, stvarajući od svog modela svojevrstan objekat umetnosti, dostojan divljenja. Predstave Muni, kao otelotvorenja idealne lepote, javljaju se u Jovanovićevim delima u različitim tematskim okvirima, od njenih predstava kao otmene dame iz visokog društva, preko mitoloških i alegorijskih kompozicija, do akta“, objašnjava Isidora Savić u vodiču koji prati postavku.

Zanimljivo je da je ovaj veliki slikar, svetski slavan po istorijskim kompozicijama i portretima, u čijem je opusu više od 30 aktova slikanih različitim tehnikama, tokom studija zbog ružnih i starih modela imao odbojan stav prema ovom žanru. Ozbiljnije mu se posvetio tek kad je u njegov život ušla Hermina Dauber.

Rođeni Vrščanin, Paja Jovanović živeo je i radio u Londonu, Minhenu, Parizu i Beču, koji je u nekoliko navrata pokušao da zameni Beogradom, u koji je prvi put došao 1910. na poziv kralja Petra Prvog Karađorđevića, iako je primao porudžbine od Obrenovića. Zaljubljenik u srpsku prestonicu, ostavio joj sve „ono što bi vredelo čuvati“ od njegovog rada i alata. NJegov Legat u centru Beograda sa više od 800 predmeta predat je 1952. na čuvanje Muzeju grada Beograda. Zvanično je otvoren 11. juna 1970, a dve godine kasnije dopunjen je poklonom umetnikove supruge, koja je Muzeju grada Beograda ostavila 11 slika Paje Jovanovića iz privatne kolekcije i više komada stilskog nameštaja.