Bilbao (1): Venčanja i lista čekanja

Stižemo u Bilbao, najveći grad španske provincije Baskije. Stešnjen planinskim lancima i pitomim brežuljcima čak do obale moćnog Atlantika. Predstavlja jednu od značajnih evropskih luka.

Ko su Baski? Izuzev nekih političkih nemira i težnje da budu nezavisni – znanje o ovo? španskoj provinciji je oskudno – takođe podaci o njihovom poreklu i jeziku koji podseća na jedan od jezika – kavkaskih naroda!

Sa vidikovca Artšanda na istoimenom brdu pitoreskna baskijska prestonica, Bilbao, blista kao na dlanu. Prvo što se uoči je krivudavi tok reke Nervion koja prolazi po sredini grada i istovremeno ga deli na Staru i Novu četvrt. Široka i mutna lagano teče između gradskih, kamenom ukrašenih, obala do ušća Atlantskog okeana.

Za Bilbao kažu da je sve do 1980. godine bio učmala rudarska provincija koja leži na rudi gvožđa. Renesansa Bilbaa započinje već sa odlukom da se ušće – odnosno, luka koja je prvobitno duboko zadirala u kopno – izmesti na atlantsku obalu.

Pređašnji deo industrijske zone se popunjava novim gradskim četvrtima, sređuju se stare radničke zgrade, niču parkovi. Nova luka je duboka 32metra, a samim tim i pristupačna za najveće brodove. Jedinstven izgled grada doprinose mostovi – ima ih 13!

Najstariji i najneobičniji je Bilbao (Viskaja) most koji se nalazi neposredno pre ušća. Posle pet godina gradnje otvoren je 1883. godine sa impozantnom visinom od 61 metar da bi i veći brodovi mogli da prolaze ispod njega.

Nekada je imao vagon fiksiran sa donje strane; pokretan je ručno i služio za prenošenje robe. Od autentičnosti zadržao je sve, izuzetak je što danas umesto vagona ima gondolu koja pored putnika prevozi i putničke automobile.

Suprotno od njega, a najbliži centru grada – je beli pešački most koji je projektovao valensiski arhitekta – Kavatrava! Neobičan i ‘čipkast’ podseća na dugačku paučinastu mrežu razapetu između dve obale.

Na jednom od brežuljaka nalazi se sivo-bela gotska bazilika Crkve bogorodice od Begonje (14. vek) – i uz nju kratka priča.

Još dok je postojala Stara luka, brodovi sa mora uplovljavali rekom čija je dubina bila osam metara; voda je stizali do Starog jezgra grada udaljenog od ušća čak – 12 kilometara. Mornari koji su se posle višemesečnih plovidbi vraćali kući – već sa lučke obale Atlantika prvo bi ugledali zvonik ove crkve, i sa radošću bi se prekrstili i zahvaljivali Bogorodici zbog srećnog povratka.

Ukrašen tropskim biljkama i osobenim patuljastim palmama kojima pogoduje vlažno i toplo podneblje u Staroj luci je sagrađen spomenik svim mornarima. Kažu da je još od nastanka bazilike La Begonja, postojao običaj da se u njoj održavaju venčanja. U današnje vreme interesovanje je toliko poraslo da postoji ‘lista čekanja’ tako da oni pri dnu spiska moraju čekati – dve godine!