Bran (2): Dvorac kraljice Marije

S obzirom da nikada nije boravio u Rumuniji, Bram Stoker je svoje znanje o ovoj zemlji crpeo pre svega iz literature. Najvažnija knjiga koju je pri tom najverovatnije koristio bila je delo putopisca, pesnika i prevodioca Čarlsa Bonera – Transylvania, its Products and People. U ovoj knjizi nalazi se crtež zamka Torzburg – odnosno, Bran. S obzirom da je zamak grofa Drakule koji Stoker opisuje u romanu sličan ovom crtežu, a da drugi sličan zamak u Rumuniji ne postoji, veoma je razumno pretpostaviti da je upravo Torzburg, to jest Bran, inspirisao Brama Stokera da opiše dvorac grofa Drakule.

Zamak Bran, koji se nalazi tridesetak kilometara od Brašova, prvobitno je nastao kao utvrđenje tevtonskih vitezova još početkom trinaestog veka. Prvi put se spominje u pisanim izvorima krajem četrnaestog veka, kada je ugarski kralj Lajoš I Anžujski dozvolio Saksoncima iz Brašova da tu podignu tvrđavu. Utvrđenje je tokom svoje duge istorije više puta menjalo vlasnike, a početkom dvadesetog veka ovaj zamak bio je rezidencija rumunske kraljevske porodice i omiljeno boravište kraljice Marije od Edinburga. Tako je izvesno vreme u njemu živela i njena kćerka, buduća kraljica Jugoslavije, Marija Karađorđević. Posle proterivanja kraljevske porodice zamak je prešao u ruke komunističke vlasti i ubrzo je zatvoren, ali je uprkos tome savršeno očuvan. Početkom ovog veka rumunska vlada vratila je Bran restitucijom svojoj kraljevskoj porodici, a 2009. godine upravljanje zamkom i zvanično je povereno nadvojvodi Dominiku i njegovim sestrama, koji su ga iste godine otvorili kao prvi privatni muzej u Rumuniji, tom prilikom predstavivši i strategiju za pretvaranje Brana u najznačajniji turistički centar zemlje.

Ovaj plan pokazao se kao izuzetno uspešan. Danas je Bran najveći privatni muzej i najpoznatiji turistički centar zemlje koji Rumuniji donosi ogromne prihode a u njemu se, osim prigodnih izložbi i događaja, nalaze postavke umetničkih predmeta, narodne radinosti i nameštaja kraljice Marije od Edinburga, koja je u prvoj polovini dvadesetog veka ovde živela sa mužem, kraljem Ferdinandom I. U podnožju zamka se na tezgama tokom cele godine održava vašar tradicionalne rumunske narodne radinosti i naravno, nudi obilje raznovrsnih etno i „vampirskih“ suvenira, sa motivima Brana, Rumunije i Drakule. S obzirom na to da je zamak poznat kao „Drakulin“, i da je očigledno bio inspiracija Stokeru za stvaranje priče o Drakuli, a da je upravo ta priča presudno doprinela popularnosti ove destinacije, potpuno je razumljivo da je mitski grof Drakula glavna tema ovog zamka. Uostalom, sve je to turizam, te „vampiri“ u zamku i na suvenirima nisu ništa veći kičeraj od Julijine statue u Veroni i brojnih sličnih znamenitosti širom sveta. Ulaznica za ovaj zamak-muzej iznosi 40 lea, što odgovara vrednosti od približno devet evra, a uprkos kontroverzama vezanim za sam Bran, kneza Vlada i grofa Drakulu, ili možda baš zbog njih, ova prvorazredna turistička atrakcija svakodnevno privlači i oduševljava stotine i hiljade turista iz celog sveta.