Muzej rudničko-takovskog kraja osnovan je 15. aprila 1994. godine u takozvanoj Brkovića kući u Sinđelićevoj ulici broj 7 u Gornjem Milanovcu. Zgrada sa elementima moderne predratne arhitekture sagrađena je 1938. kao porodična kuća poznatog izvoznika i trgovca Ivana Brkovića. Posle rata preneta je u vlasništvo opštine. Godine 1977. adaptirana je za potrebe Galerije Kulturnog centra, da bi kasnije bila pretvorena u Zavičajni muzej. Od 1994. zgradu koristi novoosnovani Muzej rudničko-takovskog kraja. Okosnicu delatnosti ove relativno mlade ustanove predstavlja Muzej Drugog srpskog ustanka u Takovu sa reprezentativnom postavkom „Drugi srpski ustanak i srpska revolucija 1804-1839“ kao i „Znamenito mesto – Takovski grm“ u istoimenom mestu.
U matičnoj zgradi smešteni su legati (poklon-zbirke) braće Nastasijevića, porodice Lazić i Bože Prodanovića, kao i stalna postavka „Pokloni i otkupi – vreme dinastije Obrenovića’’. U sastavu Muzeja jeste i stalna postavke: „Srpska kuća u prvoj polovini XIX veka’’ u Miloševom konaku u Gornjoj Crnući.
Iako jedan od najmlađih muzeja u Srbiji, Muzej rudničko-takovskog kraja je u dosadašnjem radu, pored primarne delatnosti na polju istraživačkog rada i zaštite kulturnih dobara, ostvario niz značajnih izložbenih, izdavačkih, programskih i drugih aktivnosti. Muzej je nadležan za kulturno-istorijske spomenike i prirodna dobra na teritoriji opštine. Pažnja je prvenstveno usmerena na arheološke lokalitete, najstarije spomenike, kao i na zaštitu starih objekata seoske i gradske arhitekture. Jednom rečju, Muzej čuva od zaborava vekovno kulturno-istorijsko nasleđe rudničko-takovskog kraja.
Zgrada Muzeja u Takovu u kojoj je smeštena stalna postavka „Drugi srpski ustanak i srpska revolucija 1804-1839“, jeste nekadašnja škola. Sagrađena je 1891. kao zadužbina kralja Aleksandra Obrenovića. Početkom 80-ih godina XX veka škola strada u požaru, a od 1994. godine u renoviranoj zgradi smeštena je muzejska postavka. Sam objekat ima poseban istorijski značaj i polazna je tačka priče o Drugom srpskom ustanku.
Postavka „Drugi srpski ustanak i srpska revolucija 1804-1839“ posetiocima hronološki predstavlja tematske celine novovekovne Srbije od izbijanja Prvog srpskog ustanka (1804) do kraja prve Miloševe vladavine (1839), odnosno perioda koji se u istoriografiji naziva Srpska revolucija. Postavka obiluje eksponatima od velikog značaja za srpsku istoriju. Izdvajaju se: umetničke slike, reprodukcije, dokumenta, kopije dokumenata, kao i veliki broj originalnih predmeta (naoružanje i vojna oprema ustanika, predmeti za svakodnevnu upotrebu, znamenje…). Od posebnog značaja je deo postavke gde se čuvaju ostaci najznamenitijeg hrasta u Srbiji. Najveći značaj od izloženih eksponata ima remek-delo srpskog akademskog realizma, slika Paje Jovanovića „Takovski ustanak“, iz 1898. godine.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
