Budva: Grad iz Sofokleovih drama

On je naveo istorijske podatke kako su se 1936. trgovac Saračević iz Novog Sada i Tatić iz Beograda, zaljubili u prostor u okolini Starog grada i odličili da tamo izgrade hotela Avala. Čim su počeli da kopaju temelj buknula je senzacija, jer su naišli na zlato, ali i rimske i helenske grobove.

– Mi, koji se time bavimo, danas sabiramo da je tu bilo oko 8 kilograma zlata, nakita, minđuša, ogrlica, a u našem muzeju sada nema ni 300 grama. Sve je to nestalo po svjetu jer su se odmah sjatili antikvari, trgovci iz Beograda i Splita, pa čak i iz NJemačke i Norveške jer je to bilo za ondašnju Evropu senzacionalno otkriće, i ogromna nekropola – naglašava arhitekta.

Ističe da je taj prostor obuhvatao predeo od mora pa skoro čitav kilometar. I dan danas kad se kopaju temelji za kuće ili koje kakve kanale, nailazi se na kosti, i delove keramike. To je po rečima sagovornika bilo senzacionalno otkriće rimske, helenske nekropole je kako kaže uzbudilo duhove uspane i od tada pa do danas Budva je i dalje jedna velika arheološka tajna.

I pored protivljenja par arheologa iz Beograda i Splita, Hotel Avala je napravljen, i tu je godinama egzistirao. Posle zemljotresa 1979. došlo je do epohalnih otkrića, koji su Budvu locirali u jedan od najstarijih antičkih gradova u jadranskom basenu.

– Postoji kapija antičke Budve, na hridi, na ostrvu. Spirajem zemlje sa brda oformio se ovaj prostor i pretpostavlja se da je to bio mnogo značajan grad, jer ga Sofokle koji je živio u petom vijeku prije nove ere, pominje u svojim dramama, pod imenom Butua – saopštava Mitrović.

Svuda uz obalu bila su ribarska plemena i zajednice, koje su živele od ribarenja. Kasnije je konstituisanjem manjih zajednica, prvo Ilira tokom trećeg i četvrtog veka pre nove ere. Potom Grci, Heleni, dolaze brodovima, i tako započeli trgovinu, komunikaciju, i formiraju kolonije na Jadranskom moru. Poslednji Ilirski kralj Gencije, je poražen od strane rimske flote, 1178. godine, i tada počinje dominacija Rima, kada ovaj prostor današnje Budve doživljava najveći procvat. Arheolog Mitrović kaže da oni sada imaju vilu Urbanu, sa mozaikom koji je rekonstruisan u Arheološkom muzeju, i vilu u Rusniku, koje predstavljaju neki vid nasleđa iz tog perioda.

„Ovo je uvijek bio zanimljiv prostor. Bogate i raskošne vile sa mozaicima, hipokaustom koji se može i danas videti, a i podnim grijanjem, koje su imali u drugom vijeku pre nove ere. To sve govori o bogatašima koji su dolazili u ovaj predeo. Malo ideališemo istoriju, jer to nije bilo ni humano ni zeleno kao danas, ali je uvek bila specifična konfiguracija tla i morskih struja koje održavaju i zapunjavaju plaže pijeskom i materijalima, pa zato mi koji navijamo za turizam volimo da kažemo da je Budva već tada bila ljetovalište“.