Da Vinčijevi tragovi

Nakon dva i po sata vožnje od Pariza na jugozapad Francuske, stiže se u dolinu reke Loare. Najduže francuske reke, nazvane još i kraljica reka, kraj koje se prostire živopisna dolina načičkana brojnim selima, gradovima, gradićima i još većim brojem dvoraca i zamaka, po kojima je priobalje Loare širom sveta poznato i kao – Dolina kraljeva.
Ovo potonje stoga što je u dolini Loare, posle bitke kod Orleana, gde su Francuzi koje je, prema legendi, predvodila Jovanka Orleanka, zabeležili jednu od najznačajnijih bitaka u Stogodišnjem ratu sa Englezima, stolovao veliki broj francuskih vladara, a među njima i jedan od najznamenitijih kraljeva Francuske – Fransoa I.
U dolini Loare, ili Dolini kraljeva smešteno je gotovo 200 dvoraca, zamaka, palata i drugih sličnih zdanja koje su francuski velikaši i vladari najvećim delom izgradili između 14. i 16. veka. Od tih dvestotinak dvoraca, tridesetak se izdvaja po istorijskom značaju, lepoti i stilu gradnje, grandioznosti. A od tih 30 najznamenitijih dvoraca i zamaka u dolini Loare, među kojima je domaćoj javnosti iz znanih razloga najpoznatiji Rambuje, putnici namernici najčešće stignu da posete i vide svega tri: Amboaz, Šenonso i Šambor.
Najstariji i jedan od najživopisnijih dvoraca (gradova) u dolini Loare svakako je Amboaz, u kojem je Fransoa I započeo svoju vladavinu Francuskom. Amboaz se od velike većine sličnih zdanja u Dolini kraljeva razlikuje najpre po tome što je dekorisan u duhu italijanske renesanse. Od ostalih dvoraca u dolini Loare, Amboaz se, međutim, izdvaja i po tome što je u njemu sahranjen jedan od najvećih umetnika i stvaralaca u istoriji ljudske civilizacije – Leonardo da Vinči. Leonardo je poslednje tri godine života proveo na nekoliko stotina metara od Amboaza, u palati Klo Luse, gde je stvorio neka od svojih epohalnih dela, i gde je 1519. i umro.
Nakon smrti, sahranjen je u kapeli Sent Iber, u dvorištu Amboaza, u kojem je podignut i spomenik genijalnom Firentincu, čijem umeću Amboaz duguje dekoraciju u duhu italijanske renesanse.
Leonardo je u Amboaz stigao na poziv kralja Fransoa I. Zajednički su planirali izgradnju nove francuske prestonice, u dolini Loare. O tim i drugim planovima razgovarali su, zabeleženo je u istorijskim spisima, svakodnevno. Sastajali su se tako što je Fransoa I svake noći prolazio kroz tunel, dužine od oko 550 metara, kojim su povezani dvorac Amboaz i Leonardova palata. Realizacija nauma, vezanog za gradnju nove francuske prestonice u dolini Loare, osujećena je Leonardovom smrću. Leonarda, čiji je grob u Amboazu mesto hodočašća poklonika i poštovalaca Da Vinčijevog genijalnog stvaralaštva u slikarstvu, arhitekturi, izumiteljstvu, anatomiji i drugim delatnostima duha i umeća.
Pored Amboaza, po živopisnosti se u dolini Loare izdvaja i dvorac Šenonso. Taj dvorac je, u svari, nešto dalji od priobalja Loare i izgrađen je na njenoj pritoci Šer. Šenanso je, u 16. veku, sazidan na levoj obali reke Šer, a s drugom obalom povezuje ga most, koji je docnije natkriven i pretvoren u veliku galeriju. U stubovima mosta preko reke Šer nalazile su kuhinje i druge prostorije za poslugu, koje su i dan-danas dostupne posetiocima, a koji u njima mogu da vide šporete i posuđe iz 16. veka, odnosno način na koji se u to vreme pripremala hrana za francuske vladare, njihove žene i ljubavnice i ostale velikaše. Pred kraj Prvog svetskog rata, ta velika galerija Šenansoa pretvorena je u bolnicu za ranjenike u kojoj su rane vidane i srpskim soluncima. Šenosno slovi za ženski, odnosno dvorac „velikih gospođa“, pošto su u njemu živele i(li) duže boravile, između ostalih, Danijela od Poatje, Katarina Mediči, kraljica Margo i druge znamenite žene francuske istorije.
Dvorac Šanbor izdvaja se po grandioznosti. Sagradio ga je podalje od Loare Fransoa I, kome je služio za lov. Kasnije je dograđivan, i to tako što su na onom prvom dvorcu izgrađena još četiri, doduše, znatno manja dvorca. Slovi za jedan od najgrandioznijih i najlepših dvoraca na svetu, a u prilog ovome govori i činjenica da Šambor poslužio kao inspiracija Voltu Dizniju za animaciju dvorca u filmu „Uspavana lepotica“. Šambor je jedno od prvih istorijskih zdanja koje je uvršteno u svetsku kulturnu baštinu.