Dodinci: Neobične seoske priče

Sa novoizgrađeog auto-puta, koridora e-10, koji vodi od Beograda prema Grčkoj, odvajate se kod sela Davidovac, a odatle kod sela Klenika odvajate se i putem koji vodi kroz šumovite planinske predele, dolinom bistre reke Pčinje, dolazite do ove varošice.

U Trgovištu se nalazi jedna osmogodišnja škola, i četvorogodišnja stručna škola.

Nekada su ovde poslovali privredni kolektivi, u periodu pre devedesetih godina, i početka procesa tranzicije.

Zbog školovanja, i zapošljavanja mlađe generacije, polovinom sedamdesetih i ranije napuštale su ovaj kraj, svoja planinska sela, školovale i zapošljavale u periodu industrijalizacije u obližnjem Vranju, Borskom rudniku, Makedoniji, ali i u inostranstvu.

Nerazvijena brdsko-planinska sela, u kojima je elektrifikacija prošla polovinom osamdesetih godina, udaljena od siromašne opštine Trgovište, i najbliže škole najmanje i do pet kilometara, iznedrila su mnoge vredne radnike i cenjene stručnjake u svojim oblastima.

Početkom pedesetih godina iz ovog kraja sa procesom kolonizacije mnogi su napustili svoja ognjišta, i vozom sa železničke stanice u Vranju masovno odseljavali iz nerazvijenih brdsko-planinskih područja u tom periodu i za te prilike, u tada razvijenoj Vojvodini. U vojvođanskim banatskim selima, Karavukovu i ostalim naseljavali su napuštene „švapske kuće“ i imali prava na nekoliko kvadrata obradivog plodnog zemljišta.

Mnogi od njih povremeno obilaze i vraćaju se na davno napuštena ognjišta, obnavljaju stare i trošne kuće u planini, sa čađavim gredama, sazidane od nepečene cigle, i obložene blatom i slamom.

Majsko jutro nagoveštavalo je lep dan.

Neasfaltirani široki put, od reke gde prestaje asfalt od mahale Čaški dol vodi do mahale, Dodinci jedne od mahala sela Gornji Kozji Dol. Na putešestviju do ovog sela i mahale Dodinci na 1.050 mnv prati nas veseli cvrkut ptica, miris malo ranije procvetalog samoniklog bagrema, tamo gde su nekada bile oranice, i borova planski zasađenih u periodu pošumljavanja ovog područja.

Mahala Dodinci kao i ostale mahale Gornjeg Kozjeg Dola okružene su visokim planinama i zanimljivim zelenim pejzažima. Nedaleko od nas u daljini nalazi se beli granični kamen, postavljen početkom devedesetih godina, pokazuje da se nalazimo na krajnjem jugu Srbije, na pola sata hoda od makedonske „zelene“ granice, blizu planine Đerman. Preko puta, na makedonskoj teritoriji pažnju nam privlači velika ili golema livada, okružena bukovom šumom koja izgleda zaista lepo.

Svoju priču o detinjstvu provedenom na selu, o studijama veterine u Sarajevu, u socijalističkoj Jugoslaviji, priča nam gospodin Milković, doktor veterinarske medicine i bivši narodni poslanik u republičkom parlamentu koji provodi dane na selu, u Dodincima, nakon službovanja u Trgovištu. Pored ostalih slika naročito ističe uramljenu crno-belu fotografiju apsolvenata veterine, u Sarajevu generacije 69-73. Pokušaj da bez čitanja pronađem, na fotografiji među ostalim apsolventima našeg sagovornika, nije uspeo.

Vikend i dane odmora u Dodincima sve više provodi i pripadnik srednje generacije Stole, zvani Uča, inače nastavnik razredne nastave u selu Klenike, nedaleko od Trgovišta. Intenzivno se bavi i razvija pčelarstvo, na 1. 050 mnv koje sve više zahteva puno vremena i odricanja, ali i proizvodnjom povrća pod plastenikom i na otvorenom.

Deo iz TV reportaže Lepote Srbije