Gruzija: Ružičasti muzej u gradu Gori

Na pola puta iz Tbilisija u Boržomi, na ušću reke Liakhi u Kuru nalazi se Gori, grad od pedesetak hiljada stanovnika.

Smatra se da je u dvanaestom veku grad osnovao car David Graditelj, u podnožju brda i tvrđave Goriscihe.

Pod vekovnim udarima turskih i persijskih osvajača, prestonica Gruzije se selila i u šesnaestom veku se tridesetak godina zadržala u Goriju.

Ništa iz prošlosti nije sačuvano, jer je 1920. godine zemljotres u potpunosti razrušio grad.

Obnovljen je deceniju kasnije i ima nekoliko zgrada u stilu staljinističkog klasicizma, kao što su železnička stanica i gradska skupština, koja odudara od skromnog izgleda okoline.

Gradom dominira jedno drugo zdanje, „Državni dom-muzej J. V. Staljina“. Gori je rodno mesto Josifa Visarionoviča Džugašvilija.

Staljinovo muzej podseća na srednjovekovne gotičke palate.

Sagrađen je po projektu gruzijskog arhitekte Kurdianija.

Započet je za Staljinovog života, a završen tri godine posle njegove smrti.

Muzej je otvoren nekoliko meseci pre nego što je, na Dvadesetom kongresu ruske komunističke partije, započeta demontaža Staljinovog kulta ličnosti. Ipak, prvobitna postavka muzeja do danas nije promenjena.

Mermerni hol sa počasnim stepenicama, na čijoj sredini je velika Staljinova bista, uvodi nas u prostrane sale na spratu, u kojima je prikazan život čoveka, neprikosnovenog gospodara života i smrti u Sovjetskom Savezu od 1923. do 1953. godine.

Prvi deo posvećen je njegovom školovanju u verskoj školi u Goriju i semeništu u Tiflisu (Tbilisi), iz koga je izbačen zbog antidržavne delatnosti.

Kroz fotografije i makete prati se Staljinov revolucionarni rad, šest progonstava u Sibir i uloga u Oktobarskoj revoluciji.

Najveći deo postavke odnosi se na izgradnju kulta ličnosti, preko obračuna sa političkim protivnicima, odluka i rezultata industrijalizacije i kolektivizacije.

Slike Staljina sa kolhoznicima, radnicima i decom su socrealističke.

Na jednoj od njih sa njim su članovi partijskog politbiroa, a lik šefa zloglasnog NKVD, Berije, naknadno je premazan belom bojom.

Treći deo posvećen je Staljinovoj ulozi u Otadžbinskom ratu, koja mu je donela čin generalisimusa, na fotografiji okruženog maršalima i generalima Crvene armije.

Zadnji eksponat je Staljinova posmrtna maska.

Rekonstriuisan je Staljinov kabinet, a izložene su i njegove lične stvari, kao što su uniforma, sablja, lule i kutija hercegovačkog duvana.

Darovi koje je dobijao ilustruju na koliko načina mu je narod iskazivao bezgraničnu ljubav.

Ispred zgrade muzeja je, pod svodom nad mermernim stubovima, sačuvana mala kuća u kojoj je Soso 1879. godine rođen i proveo prve četiri godine života, sa ocem Besom (Visarionom), obućarem, i majkom Keke.

S druge strane muzeja je blindirani vagon, kojim je Staljin putovao.

Muzej u Goriju u ružičastim tonovima slika Staljina s namerom da pokaže da je i najcrnji diktator čovek koji voli svoj narod i obožava (i svoju) decu. Ni pomena o milionima žrtava njegove strahovlade.

Istorija ga pamti drugačije: ne po industrijalizaciji, železarama, hidrocentralama i kilometrima auto-puteva, nego po represiji, ograničavanju slobode ličnosti, vladavine pravde i demokratskog poretka.