Indija: Zelenilo i doterani parkovi Delhija

To je ozbiljno haotična metropola, uzavrelog saobraćaja na ulicama, prenaseljena, vrlo zagušljiva i bučna uvek, osim u praskozorja kada se grad konačno smiri.

Delhi je nemoguće shvatiti za relativno kratko vreme, koliko prosečan turista boravi u ovom gradu, zato se obično u ovom lavirintu pokušavaju pronaći biseri arhitekture i umetnosti koje su kroz vekove ostavljali različiti vladari i osvajači. Ovaj grad nije odmah postao prestonica, ali je zbog svog položaja bio oduvek važan trgovački i vojni centar, jer je osnovan u ravnici uz svetu reku Jamunu, na putu iz zapadne i centralne Azije u jugoistočni deo potkontinenta.

Veruje se da je grad star oko 2.500 godina. To je konglomerat najmanje osam naselja. Prva četiri naselja nalazila su se na južnom delu današnje prestonice, otprilike tamo gde se danas uzdiže Qutub Minar, ogromni toranj zidan od cigala, crvenog peščara i belog mermera, podignut 1192. godine u sklopu verskog kompleksa prve džamije na indijskom tlu, Quvat ul Islam – „moć islama“. Te godine je Kutb Ud Din Aibek, general moćnog klana Guri iz Avganistana, osvojio Delhi i osnovao sultanat.

Kao spomen na veliku pobedu islama, naredio je da se uništi 27 idolatrijskih – neznabožačkih hramova i njihovi stubovi upotrebe za izgradnju džamije, a lepi toranj-vidikovac pretvorio je u njen minaret.

Peto naselje, Firozabad, osnovao je sredinom XIV veka Firoz Šah Tuglak, sultan Delhija, na mestu današnjeg Novog Delhija, šesto Šer Šah Suri oko tvrđave Purana Kila, a sedmo mogulski vladar Šah Džahan u XVII veku. Šah Džahanabad, koji u savremeno doba nazivamo Stari Delhi, prepun je sjajnih građevina koje su opstale do današnjih dana. Lal Qila – Crvena tvrđava i Džama Masdžid, velika džamija, samo su neke od njih.

Osmi Delhi ili Novi Delhi, nastaje u doba Britanskih Radža. Kada su 1911. godine, svoju centralu komande nad Indijom iz Kalkute premestili u ovaj grad, Englezi su počeli, a 1931. godine završili izgradnju nove prestonice koja im neće služiti dugo. Moć koja se ogleda u širokim bulevarima i ogromnim zgradama vlade, ministarstava i ogromnom ovalnom Parlamentu, kao da je uzdizana u slavu nezavisne Indije, jer već nakon šesnaest godina Novi Delhi će postati njena prestonica.

Prepun zelenila, doteranih parkova, ulica i rezidencija, Novi Delhi je melem za dušu tek pridošlom putniku koji se čitavog dana probijao kroz ciku saobraćaja drugih delova prestonice.

Najlepše vreme za obilazak Novog Delhija je kasno popodne, pred zalazak sunca, kada se na širokom trgu oko Kapije Indije okupi masa razdraganog sveta. Elegantni slavoluk podignut da podseća na snagu Britanske imperije, ubrzo je postao simbol nezavisnosti Indije i njenih heroja koji su izgubili život u svetskim ratovima, spomenik neznanom junaku u kome gori večna vatra.

Odatle na zapad, kreće široki bulevar Radžpat – kraljevski put, na čijem se drugom kraju nalazi jedna od najspektakularnijih zgrada Indije, Radžtrapati Bavan. Zgrada sa 340 soba, izrađena od crvenog peščara, bila je namenjena britanskom vice-kralju. Iza palate nalaze se mogulske bašte, ogromni park u kome je čak 50 slugu bilo zaduženo za teranje ptica sa travnjaka i cvetnih leja.

Odlomak iz knjige „Bukirano“. Autor je kreator dalekih putovanja u agenciji Odeon World Travel