Kina: Život u surovom okruženju Kašgara

Ne zna se koji put je manje gostoljubiv.

Koliko je okruženje surovo video sam duž puta koji vodi prema Karakorumu, građenog dvadeset godina, do jezera Karakul.

Posle doline reke Kašgar, po kojoj je grad dobio ime, pored neobičnih geoloških formacija, put se uspinje uskim procepima između golih sivih planina, do i u leto snegom pokrivene, moćne Muztag Ate, u čijem je podnožju, na visini od tri hiljade šesto metara, formirano ledničko jezero.

U prozirnoj vodi ogleda se vrh visok sedam i po hiljada metara i četrnaest glečera oko njega.

Sem nekoliko jurti Tadžika, više radi turista, na ovoj visini je malo života.

Surovo okruženje je ipak ostavilo nešto prostora da se formira oaza, koju je Kašgar osvojio.

Od davnina on je grad u kome su se sretale istočna i zapadna civilizacija; mesto za ulazak u Kinu i izlazak iz nje.

Bio je najznačajniji grad na putu svile, jer su se u njemu sticali svi trgovački putevi, posebno južni i severni krak puta kroz Kinu, koji su obilazili Taklamakan preko niza manjih oaza, jer je pustinju duge hiljadu kilometara bilo nemoguće preći.

U gradu su trgovci vršili neophodne pripreme za put u Centralnu Kinu i tadašnju prestonicu Čanglan (Siđan) ili za povratak preko planinskih venaca.

Bio je to bogat grad, ali zbog načina gradnje trošnim materijalima od gline i peska, do danas ništa nije sačuvano iz perioda puta svile.

Ipak, možda bi se na osnovu ulica u starom delu grada, podignutom na lesnoj uzvišici, moglo zaključiti kako je Kašgar izgledao nekada.

Kuće su od nepečene cigle, sa blatnjavim dvorištima i prašnjavim trotoarima; trgovine i restorani podignuti na sprat, sa doksatima i ukrasima kao i u susednim muslimanskim zemljama Centralne Azije.

To je razumljivo, jer su Ujguri, većinsko stanovništvo Kašgara i okoline, muslimani.

Dva interesantna istorijska spomenika svedoče o islamskoj tradiciji, koja se ovde razvijala od desetog veka, potiskujući budizam kao nekadašnju dominantnu religiju.

To su džamija Id Kah iz petnaestog veka, nedavno obložena žutom majolikom, najveća u Kini, i mauzolej sufi učitelja iz sedamnaestog veka Afak Hodže i njegovih potomaka, izvanredan primer islamske arhitekture.

Hodža je u tekiji imao mali kamen koji je, na dodir, lečio bolesti i ubijao đavola.

Gradu poseban kolorit daju brojne zanatlije i bazari, daleki odsjaj nekadašnjeg trgovačkog značaja grada.

I ovde, kao i u Centralnoj Aziji, kultno mesto je stočna pijaca.

Izgleda da se na njoj na prodaju nudi samo ono najbolje što prodavci odgajaju, posebno ovce, koje se brižljivo friziraju i na samoj pijaci.

Ali, tradicionalni način života Ujgura se menja, jer novi deo grada polako osvaja stari; promene se ostvaruju pod brižnim pogledom Mao Cedonga, čija se bista, najviša u Kini (osamnaest metara visoka) nalazi na centralnom trgu.