Ko je naudio Astecima?

Od trenutka kada je Kortez sa svojim ljudima prvi put kročio na peščane obale današnjeg Meksika 1519. godine, pa u narednih sto godina, astečka civilazacija se drastično smanjila. Zapisi iz 16. veka govore o epidemijama tifusa, i malih i velikih boginja, za koje se danas pretpostavlja da su došle iz Starog sveta, i to preko prvih osvajača kao što su bili Kortez i Kolumbo. Veliki broj patogena koji su doveli do drastičnog rasta stope mortaliteta među Astecima nije poznat, pa se do skoro moglo samo nagađati koje su bolesti zaista bile uzrok ovoga. U međuvremenu su se pojavila nova istraživanja koja nam nude konkretnija, ali ne i definitivna objašnjenja ovih masovnih epidemija koje su poznate pod nazivom Cocolizitli (pomor na astečkom jeziku). Budući da ne postoji konsenzus oko uzroka epidemija, jedna grupa naučnika vođena Johanom Krausom, evolutivnim genetičarem sa Maks Plankovog univerziteta iz Nemačke, pokušala je da reši ovo pitanje. Uzevši zube sa 29 sahranjenih osoba naučnici su ekstraktovali i sekvencirali njihov DNK.

Bakterijski DNK koji je pronađen se poklapao sa DNK salmonele. Hans Šreder, istraživač muzeja Prirodne istorije Danske u Kopenhagenu, smatra da je Salmonela jedan od patogena koji su znatno doprineli dramatičnom padu populacije domaćih naseljenika čini vrlo mogućom. Ono što ide u prilog tome je još jedno istraživanje sa Univerziteta u Varviku. Mikrobiolog Mark Atman i njegov tim su prikupili i sekvencirali genom bakterije koja je pronađena u ostacima mlade žene koja je sahranjena negde oko 1200. godine na groblju u Trondhejmu, u Norveškoj. Genom koji su rekonstruisali je pokazao da je u pitanju takođe Salmonella enterica. Na osnovu ove studije je Attman zaključio da je salmonela cirkulisala u Evropi, i to u periodu pre nego što su se Španci uopšte uputili ka Srednjoj Americi.

U saradnji sa Centrom za promociju nauke, „Danas“ predstavlja izabrane priče sa naučnopopularnog portala elementarium.cpn.rs