Krk ostrvo mnogo pamti. Grad Krk na ostrvu Krk pamti čini se i više. Otkrivam otkriveno, a to je da je grad Krk veoma važan prostor na topografskoj mapi sećanja ženske istorije istočne obale Jadrana.
U gradu Krku nalaze se ostaci Venerinog hrama iz 1. veka pre Hrista, hrama jedinstvene posvete na istočnoj obali Jadrana. Venera je rimska boginja ljubavi, lepote i braka, rođena iz morske pene, a po izboru Parisa (sećate se Botičelijeve slike iz Galerije Ufici u Firenci) to je najlepša boginja svih rimskih bogova i boginja.
Smatra se da je za podizanje Venerinih hramova u Rimskom carstvu dozvolu za izgradnju hrama morala da izda carska porodica, što ovaj hram na Krku čini posebnim. Da li zato što je jedinstven na istočnoj obali Jadrana, iznad ovog hrama, čiji su kameni ostaci vidljivi ispod staklenih podova, veoma popularnih danas u beogradskim kafićima, na ovom mestu, danas je u funkciji radnja firmirane garderobe. Ne samo ženske.
Da li je Venerin hram u vezi sa stelom, rimskim dvojnim bračnim portretom, ugrađenim u odbrambenu kulu na rivi, ne uspevam da saznam.
Žensku istoriju čine ženski prostori. A veoma je izvesno da su ženski prostori bili veoma prisutni počevši od srednjeg veka u tvrđavi Krk. Izgleda da je današnji takozvani „Glagoljaški trg“ u srednjem veku vrveo od ženskih monahinja. Možda bi bilo ispravnije ovaj trg nazvati „Ženski“. Ako se danas krene od vrha ovog trga prema velikim vratima, preko ulice Svete Ane u kojoj je očuvana jedinstvena srednjovekovna kapela ove svete, ja bih čitavu ovu stranu uz srednjovekovne gradske zidine mogla u današnjem rečniku polova da definišem kao žensku.
Prvo na samom obodu ovog trga se u srednjem veku, nasuprot franjevačkoj crkvi, nalazio manastir klarisa, koga više nema. Klarise je ženski franjevački monaški red, koji je osnovala Sveta Klara Asiška (Assisi, 1194-1253). Da je žensko monaštvo bilo veoma živo na Krku i da je bilo nekoliko redova monahinja zna se sa sigurnošću na osnovu istorijskih izvora. Tako se zna da je godine 1290. papa Nikola IV dao dozvolu biskupu Lambertu da u ženske manastire na Krku (klarisama i benediktinkama) uputi dva propovednika, sveštenika.
Potonji dokumenti donose malo podataka o klarisama, ali jedna žalba upućuje da je u manastiru vođen život po utvrđenim pravilima. Tako se zna da su se klarise, poštujući pravila svog strogog monaškog života, žalile na izgradnju franjevačkog zvonika, jer se sa njega mogao videti njihov vrt. Klarise u srednjem veku nisu mogle da hajduju svoje storije, ali su se žalbom potrudile da se zaštite od pogleda znatiželjnika, eventualnih posmatrača, koji bi učinili sve da vide šta se dešava u vrtu klarisa sa vrha zvonika franjevačkog manastira. Naravno zvonik je podignut.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
