Lelić: Posveta Nikejskim ocima

Predratna crkva koju su podigli vladika i njegov otac Dragomir Velimirović, odlukom tada nadležnog episkopa šabačko-valjevskog Lavrentija (Trifunovića) 12. maja 1996. zvanično je pretvorena u manastir, čime je SPC svečano obeležila četiri decenije od smrti vladike Nikolaja u izgnanstvu i pet godina od prenosa njegovih moštiju iz SAD u otadžbinu.

Vladika Nikolaj tvrdio je da njegov rodni Lelić, kome je tad pripadao i obližnji manastir Ćelije u kome je u kućnom pritvoru posle Drugog svetskog rata živeo i iz kog je pred Gospoda otišao jedan od najvećih pravoslavnih bogoslova 20. veka arhimandrit Justin (Popović) – „Božje selo“. Otac Justin je 2010. takođe kanonizovan, a pored vladike Nikolaja u Leliću su rođeni i njegov sinovac nekadašnji episkop šabačko-valjevski Jovan (Velimirović) i raščinjeni i iz SPC isključeni episkop raško-prizrenski Artemije (Radosavljević) zahvaljujući kome je ovo selo sa zdravim vazduhom i nešto manje od 500 duša dobilo još jedan muški manastir – „Novu Nikeju“ posvećenu svetim ocima Prvog veseljenskog sabora.

Ovi svetitelji slave se u nedelju pred Duhove. Druga hramovna slava ovog lelićkog manastira Epaško-prizrenske u egzilu ove godine nedavno je okupila nekoliko stotina ljudi iz cele Srbije i bila neka vrsta uvoda za Šesti molitveni crkveno-narodni sabor, koji se svake prve nedelje u junu tradicionalno održava u manastiru svetog Nikole u Loznici kod Čačka, a na kom je juče, uz poziv pravoslavnima širom vaseljene da brane kanone Prvog vaseljenskog sabora, glavna tema svečane akademije bila vek od ubistva ruske carske porodice Romanov.

„Nova Nikeja“ je zadužbina vladike Artemija koju podiže na porodičnom imanju. Kapela u izgradnji posvećena ranohrišćanskim svetiteljima – „Nikejskim ocima“ koji su se beskompromisno borili za „čistotu vere i Istinu Hristovu“ nit je koja, kako kažu u ERP u egzilu, spaja ovu srpsku sa nekadašnjom vizantijskom Nikejom, danas turskim gradom Iznikom, koji se nalazi kraj istoimenog jezera , udaljen 186 kilometra jugozapadno od Carigrada. Iako u turističkim vodičima piše da je „malo ostalo“ od nekadašnje slave velikog grčkog, rimskog i vizantijskog centra i središta Nikejskog carstva posle pada Carigrada 1204. u Četvrtom krstaškom, danas poznatom po tradiciji rukom rađene i bojene keramike, za ceo hrišćanski svet to je grad u kome su održana dva vaseljenska sabora – prvi i sedmi. Prvi je 325. sazvao car Konstantin, čiji se praznik slavio juče po julijanskom kalendaru. Na ovom saboru, na kom je utvrđen Simbol vere, propisano 20 kanona i osuđena Arijeva jeres, među učesnicima bili su i svetitelji: Nikola Mirlikijski, kog više od pola Srbije slavi kao krsnu slavu, Spiridon Krfski, Atanasije Veliki, Pahnutije Ispovednik, Makarije Jerusalimski… Na Sedmom vaseljenskom saboru ili Drugom nikejskom saboru 787. osuđeno je ikonoborstvo i utvrđeno poštovanje ikona, a sveti oci ovog sabora, među kojima je bio i sveti Jovan Damaskim, praznuju se 11. oktobra po julijanskom kalendaru.