Ljudi koji su živeli u Amazoniji pre 10.000 godina uzgajali su biljke

Studija pod nazivom Early Holocene crop cultivation and landscape modification in Amazonia objavljena je u žurnalu Nature, a tim navodi da novi podaci pružaju direktne dokaze da je ovo bilje zaista uzgajano u jugozapadnoj Amazoniji, što znači da bi ovaj region mogao da se pridruži Bliskom istoku, Kini, jugozapadnom Meksiku i severozapadu Južne Amerike kao lokacija na kojoj su divlje biljke bile pripitomljene nedugo nakon poslednjeg ledenog doba.

„[Prethodni rad] identifikovao je jugozapadnu Amazoniju kao potencijalni centar pripitomljavanja, jer su na ovom području pronašli mnogo divljih srodnika pripitomljenih biljaka“, objašnjava dr Umberto Lombardo sa Univerziteta u Bernu, koautor istraživanja.

Lombardo kaže da su on i kolege došli do otkrića kada su istraživali tzv. šumska ostrva, uzdignuta, šumovita područja, prečnika od oko 70 metara, u okviru savane u Ljanos de Moksosu, u Boliviji. Tim je koristio veliki broj izvora, uključujući Google Earth, a uspeli su da pronađu tragove (poput drvenog uglja, ljuski i kostiju) koji vode zaključku da su te prostore naseljavali ljudi. Iz ovih nalaza tim je procenio da najmanje 4700 od ukupnog broja identifikovanih „šumskih ostrva“ pripada mestima na kojima su ljudi nekada živeli – i bacali svoje smeće.

„To su mesta gde su ljudi bacali svoje smeće nakon jela ili bilo čega što su radili“, kaže Lombardo, primetivši da se nagomilavanje nastavilo hiljadama godina, što je rezultiralo podizanjem platforme koja je, bezbedna od sezonskih poplava, na kraju postala kolonizovana drvećem.

Dalja analiza, tokom koje su koristili radiokarbonsko datiranje ugljenika ili fragmenata školjki u uzorcima sa 31 nalazišta, otkriva da je čovek ovde živeo – i radio – još pre 10.850 godina, odnosno ubrzo po završetku poslednjeg ledenog doba. Tada je započeo i samostalni uzgoj biljaka u raznim regionima sveta.

Lombardo i kolege su zatim pregledali sićušne čestice silicijuma koje su pronađene pored materijala, kako bi utvrdili njihovu starost. Ove čestice, koje se nazivaju fitolitima, formiraju se u biljnim tkivima.

„Fitoliti su biljni mikrofosili“, kaže Lombardo, „i možemo ih koristiti za identifikaciju biljaka koje su živele na tom mestu u prošlosti“.

Lombardov tim kaže da je pronašao fitolit u obliku srca koji potiče iz kasave, i to u uzorku od pre otprilike 10.350 godina. Pronađeni su i fitoliti iz kore tikvica koje su otkrivene u uzorcima od pre 10.250 godina.

U saradnji sa Centrom za promociju nauke, „Danas“ predstavlja izabrane priče sa naučnopopularnog portala elementarium.cpn.rs