Hotel Moskva otvoren na današnji dan pre 115 godina

Hotel je prvenstveno radio kao objekat palate Rusija, sa 36 soba. Nakon skoro tri godine gradnje, hotel je otvoren 1908. godine i predstavljao je veliku investiciju Ruskog carstva i Kraljevine Srbije. Vremenom je hotel Moskva proširio svoje kapacitete i zauzeo celu palatu.

Hotel Moskva podignut je na mestu nekadašnje kafane “Velika Srbija”. Vlasnik kafane Svetozar Vukadinović uspeo je da dogovori gradnju hotela sa Romanom Ivanovičem Pocilom iz Ruskog osiguravajućeg društva.

Zatim 1905. godine oni dobijaju predloge dizajna svoje luksuzne palate od dvojice arhitekata iz Sankt Peterburga, poznatog Ota Vagnera iz Beča i beogradskih arhitekata Andre Stevanovića, Nikole Nestorovića i još nekih viđenijih stručnjaka.

Iako je bio prvi izbor, Oto Vagner je odustao od ovog projekta, da bi se na kraju vlasnici odlučili za beogradskog arhitektu Jovana Ilkića. On je u Peterburgu radio na nacrtima zajedno sa ruskim umetnicima i arhitektama.

Radovi na ovom velelepnom zdanju počeli su u martu 1905. godine. Projekat je odmah na početku naišao na probleme, kad je otkriveno da je tlo ispod nekadašnje “Velike Srbije” prepuno očvrsnule ilovače, kao i podzemnih izvora i potoka. To je, osim građevinskih poteškoća, izazvalo i velike troškove.

Hotel je sagrađen u stilu ruske secesije, uz uklopljene elemente antike. Gornji deo hotela krasi slika boga Neptuna, koji je simbolizovao rusku želju za pomorskom dominacijom. Osim ovog, Ilkić je dizajnu pripojio i mnoge druge zanimljive elemente, poput žutih pločica na eksterijeru sa zelenim ukrasima. Svi ovi detalji su bili izazovni za ovo vreme, ali je Ilkić njima dao Beogradu moderno lice u vreme promena koje su usledile sa dolaskom novog veka.

Gradnja hotela završena je 1907. godine i procenjuje se da je koštala dva miliona zlatnih dinara. Hotel je  svečano otvaran dva puta, prvo je bilo 14. januara 1908. godine uz dvorski orkestar, u prisustvu kralja Petra I Karađorđevića. Drugo svečano otvaranje i veselje održano je tri dana kasnije, 17. januara uz koncert Kraljeve garde.

U to vreme hotel je bio dominantna silueta na horizontu Beograda. Postao je, takođe, i najprepoznatljiva zgrada u prestonici uz zgradu Saborne crkve i Starog dvora. Osim estetskog značaja, zgrada je predstavljala i politički stav Kraljevine, koja je hotelom pokazivala svoju naklonost Ruskom carstvu i udaljavanje od Austrougarske.

Tokom Drugog svetskog rata pripadnici Gestapoa su se uselili u hotel pre nego što su se raspodelili u države gde su imali podršku. Tada su hotelu promenili ime u „Velika Srbija“, želeći time da raskinu veze koje je objekat imao sa Sovjetskim savezom.

Tokom bombardovanja Beograda 1941. godine zgrada hotela bila je ozbiljno oštećena. Žitelji Beograda su u to vreme pričali kako je hotel Moskva jedina Moskva koju su Nemci uspeli da zauzmu.

Posle rata hotel Moskva je postao mesto druženja jugoslovenske elite, ugošćavajući u svom restoranu mnoge poznate književnike poput Ive Andrića i Vaska Pope.

Posle rata, u sklopu hotela otvorena je i poslastičarnica koja i danas radi i po kojoj je hotel poznat. Ova poslastičatnica je stvorila i zaštitni znak ovog hotela – svoj poznati originalni kolač, Moskva šnit. Recept za ovaj, sada već nadaleko poznat slatkiš sastavila je poslastičarka hotela Anica Džepina. Kako su nedavno objavili, ovaj kolač dnevno naruči između 200 i 300 gostiju, a oko hiljadu celih kolača se mesečno dostavlja na kućne adrese u Beogradu.

Tokom ovih 112 godina, kroz hotel Moskva prošlo je mnogo ljudi. Mnogi od njih bila su velika imena jugoslovenske i srpske književnosti i kulture. Ipak, ono čime se hotel može pohvaliti je i veliki broj svetski ponatih imena, od kojih su neka Tomas Edison, Albert Ajnštajn, Nikola Tesla, Luis Figo, Roman Polanski, Alfred Hičkok, Vudi Alen, Muamer el Gadafi, Ričard Nikson, ali i mnogi drugi.