Za Osmansku Albaniju junak, za Srbe zločinac: Kako je stradao begunac koji je ubio više od 100 srpskih vojnika?

Tim povodom, nagrađeni su žandarm Mika Cvetković sa 1.000 dinara, i Ivan Đorđević sa 1.500 dinara, nakon što su 28. oktobra usmrtili „čuvenog odmetnika i strašnog krvoloka Saliju Eminovića iz Sviraca, u srezu jablaničkom, koji je nosio na duši u svojoj krvavoj prošlosti na stotine ubistava“.

Kako piše list Vreme, Eminović je sedam godina bio u bekstvu, što na srpskoj, što na turskoj teritoriji, skrivajući se od balkanskog rata.

Za tih sedam godina izvršio je brojna pomenuta nedela, među kojima je i napad na srpske vojnike.

Zajedno sa grupom naoružanih arnautskih pljačkaša, napadao je usamljene vojnike i sanitetske kolone koje su zaostale iza glavnih trupa.

Tom prilikom stradalo je na stotine izbeglica, komordžija i bolničarki.

„Kada su neprijateljske trupe i vlasti došle, Salija im je predao preko 150 srpskih brzometnih pušaka, uzetih od vojnika koje su on i njegovi drugovi pobili“, piše list Vreme.

Osim pomenutih zločina, vršio je i političku ulogu održavajući vezu sa beguncima sklonjenim u Albaniju, a prenosio je i poruke Arnautima u Prizrenu i Peći, gde je važio za nacionalnog junaka.

U periodu od 6 meseci, Eminović je 1921. godine boravio u zatvoru leskovačkog prvostepenog suda, nakon čega je uspeo da sruši zid i pobegne.

Vlasti su krajem 1922. godine saznale da se Eminović krije u svojoj kući u Svircima, a istog dana žandarmi, među kojima su bili i nagrađeni Cvetković i Đorđević, odlaze na pomenuto mesto i prave zasedu.

Ubrzo nakon što su opkolili kuću, begunac je primetio jednu od žandarmskih zaseda, nakon čega je naoružan istrčao iz kuće i naleteo na drugu žandarmsku zasedu u kojoj su bili Cvetković i Đorđević.

„U istom trenutku Salija se baci potrbuške na zemlju i pripuca iz karabina na tu stranu odakle je došao poziv na predaju. Narednik Ivan i redov Cvetković i sami pripucaju, a i susedna zaseda otvori vatru. Nastala je kraća borba, pa odjednom prestane pucnjava sa Salijine strane“, piše list Vreme.

Eminovića su tom prilikom usmrtila dva metka, a pomenuti žandarmi su dobili novčanu nagradu za njegovo ubistvo. Takođe, oba ova žanradma su bili vojnici sa Solunskog fronta, gde su odlikovani medaljama za hrabrost.

Celokupno izdanje može da se čita na linku Narodne biblioteke.

List Danas svakoga dana prelistava glavne vesti na današnji dan pre 100 godina, tačnije 1922. godine. Predmet analize je dnevni list Vreme, koji danas ne postoji. Ideja jeste da se čitaoci vrate u prošlost, da sa vremenske distance vide kako su izgledale vesti, ali i kako su novinari, pa i sami sugrađani, razmišljali u Srbiji u periodu između dva rata. Pored političkih vesti, objavljivaćemo i društvene, ekonomske, ali i vesti iz domena zabave i sporta.

Projekat je realizovan u saradnji i uz materijal iz digitalne arhive Narodne biblioteke Srbije i Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković“.