Napoleon – vojskovođa koji je vešto iskoristio revoluciju

Bonaparta je vodio mnogo uspešnih bojeva tokom Francuskih revolucionarnih ratova, koji su trajali od 1792. do 1802. godine, i bili rezultat Francuske revolucije iz 1789. godine.

Napoleon je dominirao evropskim i globalnim tokovima više od jedne decenije, vodeći Francusku protiv niza koalicija tokom Napoleonovih ratova koji su trajali od 1803. do 1815. godine.

Rođen je u skromnoj porodici italijanskog porekla na Korzici, kao drugo od osmoro dece, samo godinu dana nakon što je Korzika postala francuska teritorija (dotad je pripadala Republici Đenovi). Služio je kao artiljerijski oficir u Francuskoj kraljevskoj vojsci.

Kada je izbila Francuska revolucija 1789. godine, Napoleon se kroz redove vojske naglo peo, iskoristivši nove mogućnosti koje je pružila revolucija.

Postao je general u 24. godini dok je sa 26 godina započeo svoju prvu vojnu kampanju protiv Austrijanaca i italijanskih monarha na strani Habsburga – pobedivši gotovo u svim bitkama, osvojivši Italijansko poluostrvo za godinu dana, tako uspostavljajući „sestrinske republike“.

Napoleon je 1812. godine krenuo u pohod na Rusko carstvo sa skoro pola miliona vojnika. Kad je sa vojskom ušao u Moskvu, očekivao je da će ga dočekati lično car Aleksandar i – kapitulirati.

Međutim, Napoleona je dočekala spaljena Moskva. Taktika spaljene zemlje u istoriji je po drugi put primenio Sovjetski Savez u Drugom svetskom ratu. To je naziv za vojnu strategiju kojom se tokom napredovanja ili povlačenja s neke teritorije, namerno uništava sve što bi moglo poslužiti neprijatelju.

Napoleonov uticaj na moderni svet doneo je liberalne reforme na teritorijama koje je osvajao i kontrolisao, kao što su Belgija, Holandija, Luksemburg, Švajcarska i delovi moderne Italije i Nemačke. Smatra se jednim od najvećih vojnih zapovednika u istoriji, dok se ratovi koje je vodio i borbene taktike proučavaju u vojnim školama.

Prema nekim podacima, dok je pohađao školu maltretirali su ga vršnjaci zbog njegovog korzikanskog porekla, što je uticalo da se kod Napoleona razvije kompleks niže vrednosti.

Napoleon je imao nadimak „Le Petit Caporal“ (Mali kaplar), koji je dobio zahvaljujući svom niskom rastu, kao i činjenici da je bio skorojević.

Ženio se dva puta. Njegova prva supruga je bila Roz de Boarne, poznatija pod nadimkom Žozefina (koji joj je lično Napoleon nadenuo). Ona je iz prvog braka imala dvoje dece, ali sa Napoleonom nije više mogla da ih ima. Zato se on, na nagovor svog ministra spoljnih poslova Taljerana od nje razveo 1810. i oženio Marijom Luizom Habzburškom, između ostalog, i zbog saveza sa Austrijom. S njom je dobio sina, poznatog pod imenima Napoleon II Bonaparta i Vojvoda od Raštata. Nakon poraza 1814. godine nikada više nije video ni ženu ni sina.

Nakon što je po drugi put pao sa vlasti, legendarni vojskovođa je zatvoren i prognan na britansko ostrvo Svetu Jelenu. Bio je bolestan većinu vremena dok je boravio na ostrvu, sve do svoje smrti 5. maja 1821. godine.

Uzrok njegove smrti je predmet brojnih sporova. Napoleonov lični lekar je naveo rak želuca kao uzrok smrti, međutim, u dnevnicima Luja Maršana, koji su štampani tek 1955. godine opisan je Napoleon u mesecima pred smrt. Ti opisi su naveli mnoge da zaključe da je Napoleon zapravo otrovan arsenikom.