Foto: Beta/AP/Tim Maloney/Griffith University Jedan skelet star 31.000 godina, kojem nedostaje donji deo leve noge a pronađen je u udaljenoj indonežanskoj pećini, predstavlja dokaz o najranijem poznatom hirurškom zahvatu, navodi se u najnovijoj studiji za koju stručnjaci kažu da “ponovo ispisuje razumevanje ljudske istorije”.
Tim predvođen australijskim i indonežanskim arheolozima naišao je na ove ostatke skeleta kada su radili na iskopinama u krečnjačkoj pećini u Istočnom Kalimantanu, Borneo, u potrazi za drevnom umetnošću u stenama.
Ispostavilo se da njihovo otkriće predstavlja dokaz o najranijoj poznatoj hirurškoj intervenciji odnosno amputaciji, koja je obavljena desetinama hiljada godina ranije nego što su ukazivala ranija otkrića kompleksnih medicinskih procedura širom Euroazije.
Njihova studija je objavljena u naučnom časopisu “Nature”.
Merenjem starosti zuba i posthumne sedimentacije pomoću radioizotopnog datiranja, naučnici su procenili da su pronađeni ostaci stari oko 31.000 godina.
Paleopatološka analiza skeleta otkrila je koštane izrastke na donjem delu leve noge, koji ukazuju na zarastanje i na to da je noga hirurški amputirana više godina pre smrti.
Doktor Tim Maloni, istraživač sa australijskog Univerziteta Grifit koji je nadgledao iskopavanje, kaže da je ovakvo otkriće “apsolutno san svakog arheologa”.
Kako je objasnio, istraživački tim, u kojem su bili naučnici iz indonežanskog Instituta za arheologiju i konzervaciju, je ispitivao drvene kulturološke ostatke kada je naišao na kamene markere u zemlji koji ukazuju na pogrebno mesto.
Posle 11 dana iskopavanja, pronašli su skelet mladog lovca-skupljača sa zalečenim ostatkom leve noge čiji je donji deo sa stopalom uklonjen.
Maloni kaže da priroda zeceljivanja, uključujući čistu zaraslinu, pokazuje da je to rezultat amputacije a ne neke nsreće ili napada životinje.
“Lovac je preživeo ne samo kao dete, već kao odrasli kojem je amputirana noga u takvom okruženju prašume. Što je najvažnije, zarasli deo ne pokazuje znake infekcije”, objašnjava Maloni.
Prema njegovim rečima, pre ovog otkirća smatralo se da je amputacija bila “garantovana smrtna presuda” sve do pre oko 10.000 goidna, kada su hirurške procedure donekle napredovale sa razvojem većih naseobina poljoprivrednih društava.
Prethoni najstariji dokaz o uspešnoj amputaciji bio je 7.000 godina star skelet jednog starijeg farmera u Francuskoj.
Njegova leva ruka je amputirana ispod lakta.
“Ovo otkriće umnogome menja poznatu istoriju medicinskih intervencija i znanja o čovečanstvu”, kaže Maloni.
“Ono ukazuje da su rani ljudi savladali kompleksne hirurške procedure i omogućile ovoj osobi da preživi posle uklanjanja stopala i dela noge”, dodaje on.
Kako objašnjava Malnoni, hirurg iz kamenog doba je morao da ima detaljno znanje o anatomiji, venama, krvnim sudovima i nervima, kako bi mogao da izbegne izazivanje fatalnog gubitka krvi i infekcije.
On kaže da uspeh ove operacije ukazuje i na neki vid intenzivne nege, uključujući redovne dezinfekcije posle operacije.
Emeritus profesor Metju Sprigs iz Škole za arheologiju i antropologiju Australijskog nacionalnog univerziteta, koji nije učestvovao u studiji, ističe da ovo otkriće predstavlja “važno novo ispisivanje istorije naše vrste” koje “još jednom naglašava da su naši preci bili jednako pametni kao što smo mi, bez tehnologija koje se danas uzimaju zdravo za gotovo”.
On kaže da nije iznenađujuće što su ljudi iz kamenog doba mogli da razviju razumevanje unutrašnjeg funkcionisanja sisara uz pomoć lova, kao i da su imali odgovarajuće tretmane za infekcije i povrede, pošto su bili prinuđeni da eksperimentišu sa biljnim lekovima kako bi ostali živi.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
