Novo lice stare lepotice

U centru Zrenjanina, smeštena uz gradski trg naspram baroknog zdanja gradske kuće, a preko puta elegantnih fasada muzeja i pozorišta, raskošno se „smestila“ Rimokatolička katedrala. Simbol vere, mesto okupljanja različitih naroda koji ovde žive, utočište siromašnih, stecište ljubitelja muzike, a odnedavno i mesto gde se ponovo služi misa na nemačkom jeziku.
Proleće je dočekala u novom ruhu, obnovljene fasade, ali ponovo sa skelama, u svom prizemnom delu. Naime, zdanje podignuto 1868. muku muči s vlagom, pa su napori na njenom iskorenjivanju sve učestaliji. U župnom dvoru kažu da će sanacija biti brzo završena. Posetiocima radovi ne smetaju da istinski uživaju u lepoti ovog zdanja, koje je projektovao arhitekta Stevan Đorđević. Zrenjaninci, već po navici, navijaju satove prema kazaljkama velikog sata na tornju crkve, koji generacije žitelja ovog kraja lupom zvona obaveštava koliko je sati.
Katedrala u Zrenjaninu zapravo je župna crkva za meštane, a katedralnog tipa za sve žitelje rimokatoličke veroispovesti u Banatu. Posvećena je svetom Ivanu Nepomuku, a njena spoljašnost je u stilu neoromantizma. Na njenom mestu, u periodu od 1763. do 1863, nalazila se barokna crkva manjih dimenzija koja je izgorela. Inače, za vreme turske vladavine na mestu današnje katedrale nalazila se džamija, koja je postojala do sredine 18. veka kada je srušena.
Zanimljivo je predanje o Ivanu Nepomuku, koji je zbog svoje odanosti uzvišenim hrišćanskim idealima okončao život mučenički, da bi ga zatim crkva kanonizovala i uvrstila među svece. Pogubljen je u Češkoj, a mrtvo telo bačeno je s mosta u reku, kojom je plutalo čudesno svetleći jakom svetlošću. Od tada se ovaj svetac smatra zaštitnikom svih mostova i reka, a posvećuju mu se crkve u gradovima koji leže na reci i imaju veliki broj mostova, poput ove u Zrenjaninu.
Katedrala u formi trobrodne bazilike, s visokim tornjem, građena je pet godina, od 1863 do 1868, po planovima arhitekte Stevana Đorđevića. Umetnička lepota građevine otkriva se u punom sjaju u njenoj unutrašnjosti, gde dominira zidno slikarstvo. Poznavaoci arhitekture ističu da lepota leži u pravilno osvetljenom hramu, ukrašenim zidovima i lepim vitražima. Dela je u seko tehnici izradio Jozef Gojgner, tada već poznati velikobečkerečki umetnik. Ovaj slikar, fotograf i dekorater, poreklom iz Kicbila, ostavio je u katedrali 14 ulja na platnu što čini jedinstvenu galeriju njegovih dela. Ovo su, ujedno, bili i njegovi poslednji radovi, jer zbog bolesti nije bio u prilici da nastavi sa daljim slikanjem. Motivi su biblijski, po uzorcima Gistava Dorea, francuskog grafičara. Scene iz Starog i Novog zaveta čine jedinstvenu celinu. Tu su kopije „Isusa pred Pilatom“ Munkači Mihalja i „Tajna večera“ Leonarda da Vinčija. Ulje na platnu „Madona sa detetom“ i slika „Svetog Ivana Nepomuka“, koja se nalazi iznad glavnog oltara, rad su poznatog mađarskog slikara Sekelj Bertalana.
Katedrala poseduje orgulje iz 1907. poznatih graditelja „Vegenstrajn Lipot i sinovi“, izuzetnu akustiku i u njoj se povremeno organizuju muzički programi. Visoka je 60 metara, a može da primi veliki broj posetilaca.