Palijativno zbrinjavanje

Najteži pacijenti u terminalnim fazama bolesti do sada su mogli da se oslanjaju isključivo na usluge službe kućnog lečenja, često i samo nezi koju pruža porodica. Cilj formiranja jedinica za palijativno zbrinjavanje pri zrdravstvenim i kliničko-bolničkim centrima je upravo da se takvim pacijentima makar i povremeno pruža medicinska usluga produžene nege, uz medicinski nadzor u hospitalnim uslovima radi podizanja kvaliteta života.

Rastuća potreba za ovim vidom zdravstvene zaštite posledica je sve većeg starenja stanovništva (Srbija spada u deset zemalja sa najstarijim stanovništvom na svetu), povećanja broja kardiovaskularnih bolesnika, bolesnika sa malignom bolešću, dijabetesom sa komplikacijama, neuroloških cerebrovaskularnih bolesti, kao i posledica saobraćajnog traumatizma. Sva ova stanja dolaze u obzir za lečenje u jedinicama za palijativno zbrinjavanje i produženu negu.

Prvi hospisi (ustanove koje se bave lečenjem i produženom negom teških pacijenata), u svetu su počeli da rade pre više od četiri decenije, jer se u razvijenim zemljama sa boljim sistemom zdravstvene zaštite ranije počelo sa brigom o pacijentima u terminalnoj fazi bolesti, kada više velike dijagnostičke procedure ili invazivno lečenje nisu mogući. Tada se kao primarni cilj postavlja obezbeđivanje maksimalnog kvaliteta života u postojećim uslovima, omogućavanje života bez bola, dostojanstveno lečenje bez lutanja po raznim ustanovama koje često za najteže pacijente nemaju mesta. Pre svega, klasične bolnice su posvećene dijagnostici ili radikalnom lečenju pacijenata, tako da su oni kasnije, kada se završi specifično lečenje (operacija, radioterapija i sl.) često prepušteni samo porodici, uz medikamentoznu terapiju, koja često nije dovoljna, niti porodica može uvek, čak i uz pomoć stručnih lica, da odgovori svim potrebama takvih pacijenata

Posledice uznapredovale bolesti su teške kako za pacijente, tako i za njihove porodice, koje najčešće same preuzimaju teret nege takvog bolesnika. Njima je potrebna 24-časovna nega i česte intervencije lekara samo radi olakšanja tegoba, bolova… Najčešće je potrebna parenteralna ishrana, povremene transfuzije krvi, primena jakih analgetika. Zamišljeno je da porodica pored toga što će dobiti kratak predah može da učestvuje u nezi i bude prisutna uz svoje najdraže i duže od vremena predviđenog za posete. Cilj je da i pacijentu i porodici pomognemo kako bi se što uspešnije nosili sa svim izazovima i teškoćama.

U nekoliko zdravstvenih centara u Srbiji već je završeno opremanje ovih odeljenja, a u ostalim zdravstvenim ustanovama je u toku adaptacija prostora i opremanje. Projekat se realizuje u saradnji sa Evropskom komisijom u našoj zemlji. U KBC „Dragiša Mišović – Dedinje“ takođe je u toku formiranje Odseka za palijativno zbrinjavanje pri Klinici za internu medicinu, koje će punim kapacitetom započeti sa radom završetkom rekonstrukcije naše bolnice.