Fotografija: Boris Stroujko on Shutterstock
Ukoliko želite da doživite Tursku iz prošlih vremena, jedan od najboljih gradova za to je Safranbolu, koji se nalazi na severu, okvirno oko 100 km južno od Crnog mora. Grad sa više od hiljadu znamenitosti, koje uključuju: džamije, mauzoleje, fontane i hamame, nalazi se na listi najbolje očuvanih istorijskih gradova na svetu.
Možda vas njegovo ime podseća na šafran, i niste daleko od istine. Naziv potiče grčke reči za taj cenjeni začin, a nekada je bio poznat kao Saframpolis (Grad šafrana), zbog tradicije uzgoja i trgovine skupocenim začinom.
Tradicionalan način proizvodnje još uvek opstaje u obližnjem selu Davutobası koje slovi za uzgajalište najboljeg šafrana na svetu. Safranbolu je nekada bio važna karavanska stanica duž Puta svile, drevnog trgovačkog puta između Kine i Zapada. U 18. veku, kada je bio istaknuti otomanski grad, njegove popločane ulice bile su prepune džamija i hamama.
Nekadašnji karavan-saraji, odnosno konačišta na trgovačkom putu koja su pružala dobrodošlicu karavanima, danas dočekuju neke nove goste, a trgovci i dalje imaju pune ruke suvenira – od ručno pripremanih sapuna do ratluka s ukusom šafrana. Prepoznatljiv simbol Grada šafrana upravo su stotine načičkanih kuća s kamenim pročeljima, obložene drvetom i s crvenim krovovima, koje čine fantastičan prizor. Građene su tako da jedna drugoj ne zaklanjaju pogled.
Tipične kuće u Safranbolu ne samo da su lepe, nego su i „pametne“ – predstavljaju sjajan primer održive arhitekture i društveno odgovornog projektovanja. Osmišljene tako da mogu da se prilagode velikim razlikama u temperaturi između leta i zime kako bi tokom čitave godine temperatura bila prijatna. Lokalno drvo i kamen pružaju odličnu toplotnu izolaciju, a posebnim otomanskim dizajnom postiže se bolja prirodna ventilacija u dnevnom boravku. Plafoni prostorija koje su se ređe koristile sagrađene su znatno niže u odnosu na druge kako bi se manje energije trošilo na grejanje. Kako bi se kuće lakše zagrejale kuhinje su bile na prvom spratu.
Stanovnici Safranbolua često su imali dve kuće i selili su se između Şehira– donjeg dela grada koji je bio topliji i služio kao zimska rezidencija – i Bağlara, gornjeg dela grada koji je bio vetrovitiji i hladniji, te je stoga služio kao letnja rezidencija.
„Kuće u Safranbolu projektovane su tako da vas leti hlade, a zimi greju“, objasnila je Ozlem Ozen za BBC, vlasnica trista godina stare kuće koja danas služi kao butik hotel Çamlıca Konağı.
Osim po posebnoj arhitekturi, Safranbolu je poznat i po srdačnim domaćinima i prijateljskoj atmosferi, zanimljivim muzejima, i istorijskim bazarom. Ljubitelji šetnji mogu da protegnu noge do brda Hidirlik, ili nekog drugog vidikovca u blizini, s kojeg se pruža pogled za pamćenje. Energiju možete da povratite nekim od slasnih jela, kao što je tradicionalni specijalitet baduma, od pirinča, testa i mlevenih oraha – a ne zaboravite ni na tipičnu tursku kafu.
Izvor: punkufer.dnevnik.hr
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
