Pionirski park: Dvorska bašta je do 1944. godine bila opasana visokim zidom

Pionirski park je jedan od centralnih beogradskih parkova, smešten između Bulevara kralja Aleksandra i Ulica kralja Milana, kneza Miloša i Dragoslava Jovanovića, koji se prostire na površini od 3ha 60a 13m².

Istorija Pionirskog parka

Kada je 1842. godine na presto stupio Aleksandar Karađorđević, nije imao svoj dvor jer su svi dotadašnji konaci bili svojina Obrenovića. Zato je država, za potrebe formiranja rezidencije novog kneza Srbije Aleksandra Karađorđevića, kupila kuću sa baštom na Terazijama, koju je sazidao Stojan Simić, na močvarnom terenu koji je poravnat i nasut.

U toj zgradi je bio stari dvor, koji je posle ubistva kralja Aleksandra Obrenovića porušen.

Kada je Srbija proglašena kraljevinom, 1882. godine, sagrađena je nova zgrada dvora, dvor kralja Milana (današnji Stari dvor).

Izgradnja zgrade Novog kraljevskog dvora – dvora kralja Aleksandra I Karađorđevića, započeta je, prema projektu arhitekte Stojana Titelbaha, 1911. godine, a završena 1922. godine. Koncepcija gradnje je vezana za arhitekturu Starog dvora sa kojom čini jedinstvenu celinu.

Planirano je da se na prostoru Dvorske bašte napravi novi dvor, ali kralj Aleksandar je odustao od toga – dvor je napravljen na Dedinju a Novi dvor je ustupljen muzeju.

Zatim se razmišljalo o uređenju tog prostora, npr. da se između ul. Kralja Milana i Aleksandrove naprave trgovi Ujedinjenja i Viteškog kralja, sa obeliskom odn. spomenikom.

Posle Drugog svetskog rata, 1945. godine uklonjen je visoki kameni zid koji je zatvarao dvorsku baštu i tako je postala jedinstveni zeleni gradski prostor nazvan Pionirski park, po česmi posvećenoj pionirima koja je izgrađena 1952. godine. Tako je ostvaren urbanističko-arhitektonski sklop istaknute estetske i ambijentalne vrednosti, koji se održao do danas, sa Pionirskim parkom kao jednim od prvih parkova Beograda, koji je očigledan primer uticaja tadašnje razvijene Evrope koji su dopirali u Srbiju.

Do 1944. park je bio opasan visokim zidom i služio je kao bašta Dvorskog kompleksa. Uklanjanjem zida park je predat na javno korišćenje i dobio ime Pionirski park, po istoimenoj organizaciji najmlađih. Na uglu ulica Bulevara kralja Aleksandra i kneza Miloša je ostala gomila kamenja poređana da liči na osmatračnicu na Kajmakčalanu gde su se mladi kraljevići Aleksandar, Tomislav i Andrej igrali rata. Danas su tu spomen ploče sa likom i imenom svih srpskih vojskovođa iz Prvog svetskog rata.

U periodu od 22. do 31. avgusta 1957. godine u parku je održana izložba pod nazivom „Skulptura u slobodnom prostoru”.

Godine 1989. u Parku je podignut spomenik Nadeždi Petrović, rad vajarke Angeline Gatalice. Spomenik je poklon grada Aranđelovca.

Pionirski park danas

U okviru parka izgrađena je podzemna garaža na tri nivoa, koja je otpočela sa radom 1. aprila 2005. godine.

U martu ove godine, kao odgovor na studentske proteste i blokade, grupa studenata poznatija kao Studenti 2.0 ili „Studenti koji žele da uče“, gradi kamp u Pionirskom parku, koji biva ograđen metalnim ogradama, a potom i traktorima.