Harkov (2): Stradanje jednog grada

Taj status je imao do 1934. Inače, u osamnaestom i devetnaestom veku bio je poznat kao najveći „kupečeski“ ili trgovački grad u kome su, kako navode, trgovinu vodili uglavnom Jevreji koji su, po nekim podacima, činili više od četvrtine stanovništva.

Nažalost, sovjetska vlast se pokazala kao veoma opasna po ovo stanovništvo, koje je trpelo velike represije.

Za vreme mog boravka u Harkovu, od kraja 1993. do kraja 1997, bili smo svedoci iseljavanja velikog broja preostalih jevrejskih porodica.

Harkov je jako stradao za vreme drugog svetskog rata. Tridesetih godina prošlog veka, u velikom atomskom institutu je izvršeno prvo cepanje atomskog jezgra i nacisti su ciljano svojim dejstvima išli na zauzimanje ovog grada, u koga su i ušli krajem 1941. godine i, kako je zabeleženo, decembra iste i januara 1942. bilo je ubijeno preko trideset hiljada stanovnika, uglavnom Jevreja.

Harkov je nakratko bio oslobođen od strane Crvene armije, ali je u februaru i martu 1943. uz velika razaranja, (procena je da je uništeno 70 odsto grada), on ponovo pao u ruke nacista, da bi do konačnog oslobađanja došlo tek posle nemačkog poraza u čuvenoj Kurskoj bici krajem leta 1943. U spomen mnogobrojnim žrtvama u Harkovu mnogo je spomenika.

Napravljen je i uređen veliki memorijalni park sa večnom vatrom i spomenikom „Rodina mati“, iz koga za vreme praznika može da se čuje kucanje majčinog srca.