Južna Afrika (1): Johanesburg na zlatnoj žici

Ustavni sud zauzeo je deo prostora stare tvrđave, koja je skoro od samog osnivanja grada bila zatvor.

U njemu su robijali protivnici užasne tvorevine ljudske civilizacije – aparthejda, odvojenosti stanovništva po osnovu rasne pripadnosti.

Aparthejd je u Južnoj Africi bio zakonima utvrđen i u naše doba.

Bili su zabranjeni mešoviti brakovi, „obojeno“ stanovništvo nije smelo da zalazi u „bela“ naselja, razdvojene su škole i ulice, autobusi, prodavnice i plaže.

Biračko pravo bilo je rezervisano samo za belce.

Danas oronuli paviljoni i samice nekadašnjeg zatvora čuvaju uspomenu i na dvojicu slavnih zatvorenika, boraca za ljudska prava, Mahatmu Gandija i Nelsona Mandelu.

Oslobađanje Mandele, koji je u zatvorima proveo dvadeset sedam godina, početkom devedesetih godina, označilo je kraj aparthejda.

Sticajem okolnosti, za vreme prvog boravka u Johanesburgu, boravio sam u hotelu u kome je on proveo period od puštanja na slobodu do izbora za prvog predsednika republike, i u kome je redigovao svoje memoare, „Dugi hod do slobode“.

Ne zna se po kome Johanesburg nosi ime, ali se zna kada je i kako nastao.

Na prostranoj visoravni je pre sto pedeset godina otkrivena bogata zlatna žica.

Oko nekoliko farmerskih kuća niklo je šatorsko naselje kopača zlata i sudbine, koje se za deset godina pretvorilo u haotični grad od sto hiljada stanovnika.

Grad u kome je zlato bilo za bogate, a beda za autohtono stanovništvo i ono koje je, kao jevtina radna snaga, pristiglo iz Azije.