Srpska i Natalijina ramonda, cveće pobede za Dan primirja

Primirje u Prvom svetskom ratu potpisano je na današnji dan, 11. novembra 1918. godine u šumi kod francuskog grada Kompjenja, u specijalnom vagonu maršala Ferdinanda Foša, i bilo je na snazi sve do zaključivanja konačnog mirovnog sporazuma u Versaju, 28. juna 1919.godine.
Iako je bilo potrebno mnogo godina da se ovaj dan u Srbiji prizna kao državni praznik, od 2012. godine on je dobio i svoj specifičan simbol – cvet Natalijine ramonde, prepoznatljiv po ljubičastim laticama i zeleno-crnoj pozadini.
Kao biljka koja je preživela kroz geološke promene i klimatske ekstremne uslove, postala je metafora za borbu i upornost. Zbog toga se Natalijina ramonda često naziva „simbolom opstanka“ i „simbolom pobede“.

Biljka koja oživljava: Feniks iz prirode

Natalijina ramonda, poznata i kao „cvet feniks“, spada među najneobičnije biljke na svetu zbog svoje sposobnosti da preživi ekstremne uslove. Ova biljka može biti potpuno osušena mesecima, pa čak i godinama, ali kada se nađe u kontaktu s vodom, oživljava – dovoljno je samo nekoliko kapi da se „probudi“. Zbog ove neverovatne sposobnosti, Natalijina ramonda nosi naziv feniks biljka, jer podseća na mitskog feniksa koji se ponovo rađa iz pepela. Botaničari kažu da je ova biljka preživela ledeno doba, i danas naseljava delove Balkana, gde raste u suvim klisurama i pukotinama stena.

Natalijina i srpska ramonde

Srpku ramondu otkrio je 1874.godine botaničar Josif Pančić na Rtnju iznad Sokobanje. Natalijinu ramondu otkrio je 1884. godine u okolini Niša doktor Sava Petrović, dvorski lekar kralja Milana Obrenovća.
Zajedno sa Pančićem opisao je ovu vrstu i dao joj ime po kraljici Nataliji.
Iako su Natalijina i srpska ramonda slične po svom izuzetnom svojstvu da preživljavaju sušne uslove, postoje i razlike. Obe vrste spadaju u tzv. „feniks“ biljke, ali se razlikuju u nekoliko botaničkih karakteristika. Osnovna razlika je u rasporedu kruničnih listića – kod srpske ramonde su listići potpuno razdvojeni, dok se kod natalijine ramonde preklapaju.

Gde rastu ramonde

Natalijina ramonda, zajedno sa srpskom ramondom, nalazi se na spisku retkih biljaka Evrope, a u Srbiji je zaštićena vrsta. Danas je ugrožena jer je kolekcionari sakupljaju, ali i zbog narušavanja staništa, ali se i dalje može naći u zaštićenim područjima kao što su Sićevačka klisura i Suva planina. Uz to, ove biljke su od velikog naučnog značaja, jer predstavljaju tercijarne relikte – biljke koje su preživele ledeno doba i danas postoje samo u specifičnim, teško dostupnim područjima.