Severni Kipar (1): „Lepa zemlja“ spaja zapad i istok

… oživljava i nudi svojim posetiocima sve ono najbolje iz celog Mediterana, podsećajući ih zašto je ostrvo Kipar jedan poseban ukras na kapijama zapadnog i istočnog sveta.

Penjanje uskim uličicama sela Belapais oživljava prizor koji se viđa u toponimima Sicilije, mirisi začina, kebaba i limunade asociraju na Tursku, melodije kao da su sabirane sa celog Bliskog istoka, sunce žari kao u predelima Andaluzije, a onda se pojavljuju svodovi francuske gotike.

Ostaci manastira Belapais, iliti Lepa zemlja, kako je prevod prvog francuskog naziva za ovaj lokalitet, su najlepši sačuvani primerak francuske rano gotičke građevine na Bliskom istoku. Prelepi samostan izgrađen je na kamenim obroncima planinskog lanca nazvanog Pet prstiju. Podigli su ga monasi iz Reda svetog Avgustina u 13. veku, zatim ga je nadogradio francuski kralj Hju Treći krajem 13. veka izgradivši deo koji je ostao očuvan i do danas, a kralj Hju Četvrti mu je u 14. veku dodao kolonade. Tokom 15. veka manastir je oslikan freskama u italijanskom stilu. U 16. veku prevlast nad oblašću Girne i delom Sredozemnog mora na koje ova impozantna ruševina i danas gleda, osvojili su Otomanski Turci. Manastir je tada predat pravoslavnoj crkvi, zatim je dodat i vizantijski ikonostas koji je očuvan do danas. Danas se tu čuvaju i dva mermerna sarkofaga još iz perioda Rimljana, mošti kraljeva Kipra, Jerusalima, kao i freske kraljeva iz francuske loze Luzinjanaca koji su dugo vladali ostrvom.

Deo prostora opatije koji je skoro pa savršeno akustičan, danas se koristi za održavanje predavanja i koncerata. Početkom leta tu se održava i lokalni muzički festival. Čitav manastir danas je muzej, u sklopu koga postoji i kafić i restoran za predah. Ovde je moguće uživati u ukusima tradicionalne kiparske kuhinje, pogledati predstave sa etno plesom i lokalnim običajima, narodnim nošnjama, i uživati u mirisu mora i pogledu na ovo savršeno plavetnilo.

Osim mora, pogled se pruža i na primorski grad Kireniju, centar oblasti Girne, centar turizma, trgovine, ali i istorije i kulture. Uz stare zgrade iz perioda vladavine Mlečana, Otomanskog carstva i britanskog kolonijalizma, nalaze se moderni noćni klubovi koji privlače mlade i turiste. Uz centralnu tvrđavu kojom se ovaj grad ponosi, a koja u sebi skriva i ostatke najstarije olupine broda koja je izvučena iz mora, preko leta se često nalaze moderne skupocene jahte iz celog Mediterana. Uz jedinstveni gotički Belapais manastir pretvoren u pravoslavnu crkvu, a onda u muzej, nalaze se i džamije – Aga Kafer Pašina kao istaknutija, kao i ostaci antičkih monumenata. Kirenija je grad koji je uspeo da spoji najbolje iz prošlosti ali i savremenog Severnog Kipra, sa njenom istorijskom lukom i ribarskim čamcima, ali i modernim delom luke koji prima velike trajekte iz Turske. Nažalost po ovaj nebrušeni biser Mediterana, robna, ekonomska razmena i putovanje ka drugim zemljama osim Turske nije moguće jer ostatak međunarodne zajednice ne priznaje nezavisnost Turske republike Severni Kipar. Ipak, možda je upravo to ono što ovu „Lepu zemlju“ čini tako vrednom, egzotičnom i očuvanom.