Nisu svi srčani udari isti. Neki su podliji od drugih. MINOCA je infarkt miokarda bez opstrukcije koronarne arterije, a najčešće pogađa žene. Srodno stanje, nazvano INOCA (ishemija sa nezačepljenim koronarnim arterijama), ima mnoge iste simptome, ali bez stvarnog srčanog udara.
Ova neobična vrsta srčanog udara koja čak i lekare dovodi u zabludu, uzrokovana je lošim protokom krvi u srce, uprkos tome što ne postoje vidljivi dokazi o većoj blokadi arterija.
Oko 5% do 25% svih bolesnika s infarktom miokarda imaju normalne ili gotovo normalne koronarne arterije na nalazu koronarografije.
Pošto nema blokade koronarne arterije ili opstruktivne koronarne arterijske bolesti, MINOCA se često ne dijagnostikuje ili se pogrešno dijagnostikuje, tako da mu se ne poklanja pažnja koju zaslužuje.
U slučaju MINOCA, neki od pacijenata imaju zdrav način života, normalan krvni pritisak i nivo holesterola, a nemaju čak ni porodičnu istoriju kardiovaskularnih bolesti. MINOCA može predstavljati 25% do 30% svih srčanih udara kod žena (i manje od 10% kod muškaraca).
Kada se sumnja na srčani udar, lekari se oslanjaju na klasično snimanje srca poput angiografije, ali pošto nema blokada, ono je beskorisno i ne otkriva pravi razlog za srčani udar.
Kardiolog Harmoni Rejnolds, MD, iz njujorškog medicinskog centra Langone i njegove kolege proučavali su krvne sudove 301 žene koja je imala srčani udar. U svojoj studiji, objavljenoj 2021. godine, zauzeli su drugačiji pristup.
Umesto tipičnog angiograma za traženje arterijskog plaka, koristili su različite oblike snimanja sa višim rezolucijama. To im je omogućilo da pogledaju dalje od glavnih koronarnih arterija i da potraže probleme na drugom mestu. Sa 85% pacijenata MINOCA u studiji, mogli su da pripišu srčani udar kod žena malim plakovima i ugrušcima u ovim manjim krvnim sudovima.
Takođe napominje da pogrešne dijagnoze mogu biti opasne po život. Prema njegovim rečima, u četiri godine nakon što neko ima MINOCA napad, ima 13% šanse da umre od bilo kog uzroka i 7% šanse da dobije još jedan srčani udar.
Kada je u pitanju MINOCA?
Smernice Evropskog kardiološkog društva navode tri kriterijuma koji moraju biti prisutni da bi se postavila dijagnoza MINOCA:
Prisutni su kriterijumi za postavljanje dijagnoze akutnog infarkta miokarda,
Nalaz koronarne angiografije ukazuje na uredan nalaz koronarnih arterija ili postoji stenoza lumena koronarne arterije manja od 50%,
Nema dokazanog jasnog uzroka za nastanak akutnog infarkta miokarda.
Koji su uzroci?
Uzroci ovog stanja mogu biti različiti. Čak i bez opstruktivnih koronarnih arterija, MINOCA se i dalje može javiti zbog ateroskleroze – nakupljanja plaka na unutrašnjim zidovima arterija. Ali, umesto da plak pukne, odnosno da se sam rastvori i začepi celu arteriju, dolazi do erozije i naslage se postepeno odvajaju od zidova krvnih sudova. Dakle, ne postoji veliki ugrušak koji bi mogao da blokira krvne sudove i stoga se ne može videti na rutinskoj angiografiji.
Najčešći uzroci MINOCA su sledeći:
Aterosklerotična bolest koronarnih arterija, odnosno prisustvo aterosklerotskog plaka,
Disekcija zida koronarne arterije,
Spazam koronarne arterije ili malih arterija miokarda (mikrovaskularna),
Takotsubo kardiomiopatija (srčani problem uzrokovan intenzivnim emocijama),
Miokarditis (zapaljenje srčanog mišića),
Tromboembolije i drugih nejasnih uzroka, piše ordinacijavečernji.hr.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.