Dendro je grčka reč za drvo, zbog čega se i nalazi u novom imenu britanske kompanije, Dendra Systems, ranije poznate kao Biocarbon Engineering, koja ima za cilj da uz pomoć dronova do 2060. zasadi 500 milijardi stabala.
Ono što motiviše naučnike i inženjere koji stoje iza ovog projekta je obnavljanje prirodnih ekosistema i borba protiv klimatskih promena i posledica koje one donose.
Kako procenjuje Svetska fondacija za prirodu, na globalnom nivou se svake godine gubi oko 7,5 miliona hektara šumskog zemljišta, što znači da svakog minuta gubimo šumu približnu površini 27 fudbalskih terena.
S obzirom na to da se isto toliko drveća ne zasadi, godinama unazad se stvara disbalnas između stope uništavanja i stope obnavljanja ekosistema, ali Dendra je odlučila da to promeni, piše Milica Simonović za portal Klima101.rs.
Jedan dron može da zasadi dva stabla u jednoj sekundi, a pomenuta kompanija procenjuje da je potrebno 400 timova, sa dva operatera po timu koji će upravljati sa 10 dronova, da bi se posadilo 10 milijardi drveća godišnje.
Uloga bespilotnih letelica
Prvi korak je pronalaženje površine na kojoj će se saditi drveće, što se čini uz pomoć kombinacije satelitskih snimaka i podataka o topografiji i stanju zemljišta koje sakupljaju dronovi, vršeći procenu stope uspešnosti obnavljanja šuma.
Nakon toga, šalju se specijalizovani dronovi koji nose biorazgradive mahune u kojima se nalazi još neproklijalo seme prekriveno hidrogelom koji sadrži potrebne nutrijente.
Kada se nađu iznad unapred određene lokacije, ove letelice, koristeći vazduh pod pritiskom, šalju mahune ka zemljištu, ispaljujući 120 mahuna u toku jednog minuta. Kada voda stigne do njih, seme počinje da klija.
Upotreba dronova omogućava mnogo brže sađenje drveća, kao i sadnju na vrlo nepristupačnim terenima. Iz Dendre tvrde da će ovaj metod biti 150 puta brži i 10 puta isplativiji od tradicionalnog ručnog sađenja.
Saradnja sa lokalnim zajednicama
Pored toga što su operateri koji upravljaju dronovima neophodni, čak i u slučaju da se bespilotnim letelicama sade čitave šume, uloga čoveka je i dalje jako važna, pre svega jer ne mogu sve vrste semena da stanu u mahunu.
U sklopu projekta pošumljavanja zemljišta u Mjanmaru u jugoistočnoj Aziji, Dendra je sarađivala sa neprofitnom organizacijom Worldview International Foundation (WIF), koja je i do tada pomagala lokalnom stanovništvu u ručnom sađenju drveća.
Zahvaljujući WIF organizaciji, meštani koji su ranije zarađivali baveći se proizvodnjom drvenog uglja, sada zarađuju sadeći drveće. Dendra je takođe želela da pomogne lokalnoj zajednici i obezbedila je obuke za upravljanje letelicama, kao i za obrađivanje prikupljenih podataka, omogućivši im veće plate.
Šume i klimatske promene
Sađenje novih šuma definitivno je bitan deo rešenja i može nam pomoći u zaustavljanju klimatskih promena, ali moramo da budemo svesni granica koje postoje.
Naučnici sa Švajcarskog instituta za tehnologiju, u studiji objavljenoj prošle godine u julu u naučnom časopisu Science, pomoću softvera za mape na pretraživaču Google Earth, razvili su model koji pokazuje gde sve na svetu postoji neiskorišćeno zemljište koje je pogodno za pošumljavanje. Prema njihovim rezultatima moguće je zasaditi još devet miliona kvadratnih kilometara šume, što je otprilike jednako površini SAD.
Autori studije su predložili pošumljavanje kao najbolje rešenje za klimatske promene koje je danas dostupno, budući da drveće apsorbuje ugljen-dioksid, te da bi na taj način bilo moguće da se ovaj gas u atmosferi smanji za oko 25 odsto, što bi bilo na nivou koncetracije sa početka dvadesetog veka.
Međutim, ovaj plan sadrži mnoge nedostatke. Komentari stručnjaka su ukazali da su autori precenili i površinu zemljišta pogodnog za pošumljavanje, kao i količinu ugljen-dioksida koji bi šume mogle da upiju.
Pored toga, što više raste srednja globalna temperatura, sve manje zemljišta je pogodno za sađenje. Čak i da se povećanje temperature zadrži ispod dodatnih 1,5 °C, odgovarajuća površina za pošumljavanje bi mogla da se smanji za jednu petinu do 2050. jer bi postalo previše toplo za neke tropske šume.
Poenta ovih kritika nije da treba da se odustane od sadnje šuma, već samo da moramo biti svesni da je napuštanje fosilnih goriva najbolja i najvažnija stvar koju treba da uradimo kako bismo sprečili klimatske promene.
Tekst u celosti čitajte na portalu Klima101.rs.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.