Ovaj grad je rodno mesto Aleksandra Dime, pisca čija su dela „Tri musketara“, „Grof Montekristo“, „Kraljica Margo“, zahvaljujući brojnim ekranizacijama, danas poznatija i od imena autora. Aleksandar Dima, kako je sam zapisao, ostao je vezan za grad u kome je rođen 24. jula 1802. godine.
„Vezan sam za Viler-Kotre, mali grad u departmanu En, smeštenog na putu koji vodi od Pariza do Laona. Rođen sam 200 koraka od ulice u kojoj je umro Demustije, dva mesta od La Ferte-Milona, rodnog mesta Rasina, i sedam mesta od Šato-Tijerija, gde se rodio Lafonten. Naselje je nastalo na ivici šume Rec(Retz), velikog šumskog kompleksa, većeg od 13.000 hektara, gde su francuski kraljevi dolazili u lov. Na mestu lovačkih kuća Fransoa Prvi izgradio je između 1532. i 1554. godine renesansni zamak koji posebno krase elementi dekoracije u enterijeru. A oko zamka naseljavale su se zanatlije koje su opsluživale dvorske svite. U tom zamku zbio se još jedan veoma važan događaj za Francusku. Odluka Fransoa Prvog od 1539. pamti se kao Ukaz iz Vilers-Kotrea. Tom uredbom od 6. septembra 1539. je francuski jezik postao obavezujući i zamenio je latinski i provansalske jezike koji su do tada korišćeni u zvaničnoj korespodenciji. Od tada sva akta pisana su isključivo na francuskom.
Tako su jedan veliki kralj i poznati pisac, svaki u svom domenu, učinili istoriju ovog grada važnom, ne samo za Francusku. Kroz taj mali grad prolazio sam više puta obilazeći znamenitosti u departmanu En. Sa tih boravaka poslao sam i nekoliko dopisnica koje su objavljene na ovoj stranici. U centru grada nalazi se veliki spomenik Dimi, smešten je na visokom postamentu, odliven u prirodnoj veličini i dominira panoramom centra. Trg danas nosi njegovo ime. I dok sedite na terasi obližnjeg kafea, uprta pogleda u dominantnu figuru velikog pisca, sa perom u ruci, kelner će vam, kad primeti vaš znatiželjni pogled, reći da su Nemci za vreme Drugog svetskog rata srušili spomenik i da je sa tog prvobitnog sačuvano samo pero koje pisac ima u ruci i pridodato je obnovljenoj statui. U muzeju se ipak čuva prvobitno pero. Dima je umro u decembru 1870. godine u vreme francusko-pruskog rata, pa je sahranjen u jednom mestu u Normandiji, jer je Viler-Kotre bio okupiran. Posle rata njegov sin Aleksandar Dima, pisac „Dame s kamelijama“, preneo je njegovo telo u porodičnu grobnicu. Na mesnom groblju ostaje sve do 2002. godine, kada su njegovi zemni ostaci preneti u Panteon, mesto besmrtnika, gde počivaju ličnosti koje su doprineli veličini Francuske. Sećanje na Dimu je veoma vidljivo u rodnom gradu. Pored pomenutog spomenika, nedaleko od centra, nalazi se i njegov muzej, koji čuva uspomenu na trojicu Dima: generala Dimu, Aleksandra Dimu oca i Dimu sina, pisca „Dame s kamelijama“. Tu se čuvaju dela dvojice pisaca i predmeti koji su pripadali toj porodici.
Gradić koji danas broji malo više od deset hiljada stanovnika udaljen je tačno 81 kilometar od Pariza. Do njega se stiže putem N2 i železnicom. Pored istorijsko-kulturnih znamenitosti pomenućemo da je u gradu već 50 godina sedište Folcvagena za Francusku i preduzeća za preradu drveta, što grad i danas čini dinamičnim.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
