Švajcarska (2): Lepota neprevaziđenog predela

Put me vodi – nužno – naviše, stepenicama, uz padine Monte Arbostore prema crkvi Santa Maria del Sasso. Kroz italijanski uzane prolaze, uz povrćnjake i voćnjake raspršene po terasama brda, dolazim, ostavivši iza sebe četiristo četiri stepenika, do platoa ispred crkve srednjovekovno ozbiljne, renesansno uspravne i barokno opervažene. Zvonik joj je ponosit na pozadini brda pokrivenih mediteranskim šumama, brda koja nikada nisu videla mletačku sekiru. Hodajući stazom opkoljenom gustišem dostojnim ratnih balkanskih bogaza, dolazim do misteriozne, osmougaone kapele Sv. Antonija Padovanskog, skrivene u brdu iza velike hodočasničke crkve, kao neki zaboravljeni indijski hram iz kolonijalne mašte.

Iskren je i zdrav trijumf pogleda odavde na jezerski predeo. Stari kamen i lišaj ublažavaju mi tamno zelenilo dalekih šuma i duboku modrinu jezera. Ledeni dah glečerskih voda do mene više ne dopire. U pogledu odavde ništa ne nedostaje, niti ičega ima premnogo, a ipak – daleko je od lepote razglednice. Nema u njegovoj divoti lažnosti. Mnogo pre nego što su bradati brdski gospodari s njihovim mesnatim alemanskim narečjima navalili s druge strane Alpa ka starim latinskim bregovima i vodama i pripojili ih sebi, ovim su krajem gospodarili vojvode milanske, Viskontiji; isti oni ratoborni, starodrevni i otmeni Viskontiji koji su pola milenijuma kasnije iznedrili velikog majstora pokretne i govorne slike, Lukina, sapesnika Manovog, Kamijevog, D’Anuncijevog, Lampeduzinog. A kao da je upravo ovaj volšebni meštar režirao moje bekstvo sa skupa u Karoni i beg od Ledene Dive u dolini, moj uspon do crkve i kapele, moj ćutljivi i nevidljivo-znakoviti boravak nad Luganskim jezerom i pogled na brda Italije iza kojih je i on sam živeo. Viskontijevski je ovo predeo, neprevaziđen u svojoj klasičnosti a istovremeno dirljiv, prastar i neprozirno dubok. Stojeći kod jezerske kapele Svetog Antonija nad Morkoteom strepim jedino od odjavne špice.