Tunis: U svetom gradu Keruanu

Mesta u kojima je nastala vera i ona vezana za njene svece, mučenike ili propovednike.

Ponegde su svete čitave oblasti, kao što su Sveta zemlja ili Sveta gora, ali češće gradovi, koji su nastali oko važnih svetinja.

To su mesta hodočašća vernika i u njima važe posebna pravila za posetioce koji ne ispovedaju datu veru.

Zbog takvih pravila, koja su crkvena ili ugrađena u zakone pojedinih država, van domašaja posete ostaju mnoga mesta koja, pored religioznog, imaju i istorijsku ili umetničku vrednost.

Neka od njih sam posetio, neka nisam mogao/smeo.

Posetio sam, uz poštovanje lokalnih običaja, i sveta mesta koja nisu vezana za monoteističke religije – Svetu dolinu Inka u Peruu i Maturu u Indiji, kao i Piramidno jezero, koje svetim smatraju američki starosedeocu u svom animističkom verovanju.

Boravio sam i u gradovima koji su sveti jer su od duhovnog značaja za neku naciju, kao što je grčki grad Mesolungi, koji je proglašen svetim gradom zbog herojstva i patnje stanovnika, tokom turske opsade u nacionalnoj revoluciji.

Keruan u Tunisu je četvrti po redu prvenstva islamski sveti grad, posle Meke, Medine i Jerusalima. Meka i Medina su zatvorene za neislamske vernike, a u Jerusalimu sam, doduše dosta davno, posetio džamije Kupolu na steni i Al Aksu.

U iranskom šiitskom svetom gradu Komu zamolili su nas da ne prilazimo svetinjama. Keruan je otvoren za posetioce, ali u njegovu najsvetiju građevinu, Veliku džamiju, može se ući samo u dvorište.

Džamija s troja vrata, druga najstarija džamiju u gradu, nije dostupna.

Keruan je osnovao arapski vojskovođa Ukba Ibn Nafi, poreklom iz Meke, već pedeset godina posle Hidžre, početne godine muslimanskog kalendara, odnosno oko 670. godine.

Bio je prvi arapski grad koji nije podignut na temeljima ranijih rimskih i vizantijskih naselja.

Po legendi, jedan od vojnika je naleteo na u pesku zatrpan zlatni ibrik i kada su ga otkopali, na tom mestu pojavio se izdašan izvor, sa identičnom vodom kao i sveti izvor Zamzam u Meki.

Grad, kome je Ukba dao oblik tvrđave – medine sa džamijom, postao je mesto hodočašća.

Karakter svetog grada dala mu je i zavija (verski kompleks) Sidi Sahiba, grob Muhamedovog pratioca koji je, kažu, uvek pri sebi imao nekoliko dlaka iz Prorokove brade.

Velika džamija, centralno obeležje svetog grada Keruana, današnji izgled dobila je 863. godine.

Visoki zidovi okružuju kompleks koji se sastoji od prostranog dvorišta i prostora za molitvu.

Sa unutrašnje strane zidova su arkade pod stubovima, prenesenim iz rimskih i vizantijskih hramova.

Pogled spolja na prostor za molitvu otkriva da je i on podeljen istim takvim stubovima. Na severoistočnoj strani zida je masivno minare visoko trideset metara, koje kompleksu daje izgled utvrđenja.

Oko džamije su u tesnim sokacima, iza visokih zidova, zbijene kuće i sukovi, koji medinu čine vekovima nepromenjenom.