Kada ste u poseti centru turskog turizma, mediteranskom velikom gradu Antaliji, profesionalniji vodiči ne propuste da podsete kako su u blizini antički Patara i Mira, ili možda Majra, gde je u trećem veku rođen i potom arhiepiskop mirlikijski, bio Nikolaj, ili Sveti Nikola Čudotvorac.
Blizina geografije i istorije jednog od najvećih hrišćanskih svetitelja koji važi za zaštitnika putnika, moreplovaca, ribara i splavara, budila je radoznalost srpskih novinara koji su posetili antalijsku regiju u organizaciji turske nacionalne aviokompanije Turkiš erlajnz i putničke agencije „Peninsulaturs“.
Mira ili današnji Demre je 90 kilometara zapadno od Antalije. Još jedan sat vožnje niz obalu zadivljuje lepote, stiže se do Patare, blizu modernog gradića Gelemiša.
Patara kasnije nazvana Arsinoe, bila je cvetajući pomorski i trgovinski grad na jugozapadu Likije, geopolitičkog regiona poznatog još iz Poznog bronzanog doba (pre gotovo 3.500 godina). Sa prirodnom lukom, Patara je bila glavno likijsko pristanište i među vodećim gradovima u Likijskoj Ligi pošto je imala maksimalna tri glasa.
Priča se da je Pataru osnovao Patarus, sin Apolonov. Patara je bila čuvena po Apolonovom hramu, navodno najvećem posle Delfijskog u staroj Grčkoj. Sveštenice su proroštvo Apolonovo davale samo tokom šest zimskih meseci.
Patara je izgleda primala doseljenike Dorjane sa Krita. Aleksandar Veliki je te krajeve osvojio 333. godine pre nove ere. Grad je formalno prisvojila Rimska imperija 43. godine n. e. i žitelji rano primili hrišćanstvo.
Danas se kroz antičke ruševine Patare, stiže na najdužu plažu na obalama Turske pošto se prostire na 18 kilometara. Još važnije, izbegla je razvojne poduhvate koji su oštetili mnoge manje plaže po Mediteranu, upravo zbog ruševina nekada moćnog grada i obitavanja morskih kornjača iz vrste glavata želva koje tu polažu jaja već 40 miliona godina.
U Patari je Nikola Čudotvorac rođen oko 280. godine kao jedinac. Po predanju, duhovni život je počeo u manastiru Novi Sion kod strica Nikolaja episkopa patarskog, tu se i zamonašio. Posle smrti roditelja, razdelio je siromašnima svu nasleđenu imovinu. Navodno, vođen čudesnim glasom krenuo je u narod da širi veru, pravdu i milosrđe, i već je svojom pojavom donosio utehu, mir i dobru volju među ljude.
Nikola je prisustvovao je Prvom vaseljenskom koncilu 325, a tokom godina su se njegova čuda u spasavanju dece I radu za siromašne širile po svetu. Postao je poznat kao zaštitnik dece, moreplovaca I kao darodavac naročito mališanima. Umro je 6. decembra 343. godine.
Nikola je bio voljeni svetac sve do 1500-ih I Reformacije koja je iznedrila protestantizam, religiozni pokret koji je odustao od svetkovanja svetaca. Kasnije je u skladu sa tradicijom zapadnih naroda ponovo stekao popularnost kao Deda Mraz, figura koja prati novorođenog Isusa i deli darove deci, ali ne 6. decembra već na Božić.
U pravoslavlju je Nikola Čudotvorac ostao mnogohvaljeni svetac. Iz Vizantije su tradicija i priče o Svetom Nikoli došli do gradova Rusije, u kojoj je postao najslavljeniji svetac, zaštitnik slabih pred jakima, potlačenih od opresora, siromašnih u odnosu na bogate, prvak obespravljenih. U Srbiji je Sveti Nikola najčešća slava i 19. decembra pola nacije su domaćini, a druga polovina im dolazi u goste.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
