Oko 70 kilometara severozapadno od Ho Ši Mina (Sajgona), usred džungle, nalazi se deo noćne more nekadašnjih američkih vojnika u Vijetnamskom ratu, mreža podzemnih tunela iz kojih su Vijetnamci (vojnici Vijetkonga) noću, činilo se niotkuda, iskakali i napadali neprijatelja, a onda nestajali ispod zemlje.
Sistem tunela je bio od velike važnosti za borce Severnog, komunističkog Vijetnama u njihovom otporu američkim snagama. Lavirinti tunela prostirali su se na površini od nekih 200 kilometara (sačuvano oko 120 km) i nisu služili samo za napade na Amerikance, već i za komunikaciju, snabdevanje, smeštaj ranjenika, mesto gde su mesecima živeli mnogobrojni borci.
A mesto je bilo mračno, nisko i uzano, bez dovoljno vazduha uprkos ugrađenoj ventilaciji, puno mrava, škorpija i drugih podzemnih stanovnika. „Crni eho“, tako su Amerikanci nazivali tunele, kratko i efektno opisujući uslove u kojima je živela severnovijetnamska gerila (Narodni front za oslobođenje Južnog Vijetnama)
Amerikanci su otkrili postojanje tunela i u par navrata teško i masivno ih bombardovali, ali su nebrojeno puta upadali u zamke i propadali u „crni odjek“ gde ih je čekao pravi pakao rata. Amerikanci su i fizički teško prolazili kroz tunele, nekada potcenjujući njihovu veličinu – 1,20 metara visine i samo 80 santimetara širine. Bilo je isuviše rizično slati nekoga da istražuje tunele koji su, osim toga, bili opremljeni raznim zamkama, klopkama sa eksplozivom ili bambusovim i metalnim šiljcima. Amerikanci su u otvore tunela ubacivali gas, vodu, katran, granate, da bi naterali vojetkongovce da izađu, ali sistem tunela je bio tako napravljen da su oni uglavnom te napade mogli da izbegnu.
Kada je američka vojna komanda shvatila da mora da menja strategiju za osvajanje tunela, počela je da trenira elitne grupe dobrovoljaca koji su ulazili u tunele samo sa jednom puškom, nožem, džepnom lampom i parčetom kanapa, nastojeći da izbegnu sve zamke i korak po korak stignu do Vijetnamaca. Ti specijalci dobili su od svojih zemljaka naziv „tunelski pacovi“, ali njihov učinak je, uprkos svim naporima i rizicima, ostao nedovoljan za uništavanje tunela.
Tek pred kraj rata, nakon tepiha bombi koji su padali po njima, tuneli su postali skoro neupotrebljivi. Ali su dotle, osim stalne frustracije Amerikanaca, omogućili da mnogi severnovijetnamski borci u južnom Vijetnamu prežive, doprineli značajnim gubicima u ljudstvu i povećanja američkih troškova. Tuneli su danas simbol otpora Vijetnamaca i Memorijalni centar žrtvama Vijetnamskog rata.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
