Zašto astronauti pate od “svemirske anemije” kada napuste Zemlju?

Dok smo na Zemlji, naše telo stvara i uništava dva miliona ovih ćelija u sekundi.

U svemiru, telo astronauta uništava tri miliona crvenih krvnih zrnaca u sekundi, što znači da oni gube za 54 odsto više ovih ćelija nego ljudi na Zemlji, pokazalo je najnovije istraživanje koje prenosi Si-En-En.

Smanjen broj crvenih krvnih zrnaca kod astronauta naučnici su nazvali “svemirska anemija”.

“Svemirska anemija je još od prvih svemirskih misija kontinuirano prijavljivana kada se astronauti vrate na Zemlju, ali nismo znali zbog čega”, rekao je autor istraživanja, profesor Gaj Trudel sa Univerziteta u Otavi.

Istraživači su najpre uzimali uzorke krvi od 14 astronauta pre njihovog šestomesečnog boravka na Međunarodnoj svemirskoj stanici.

Astronauti su sami prikupljali svoje uzorke tokom misija.

Zatim su istraživači uzimali ove uzorke tokom cele godine po povratku astronauta iz svemira.

Analizirani su svi rezultati od 11 muškaraca i tri žene astronauta, koji su leteli u svemir između 2015. i 2020, a rezultati istraživanja su objavljeni u naučnom časopisu “Nature Medicine”.

Dok astronauti borave u svemiru, telesni fluidi se kreću ka gornjim delovima njihovog tela zbog nedostatka gravitacije.

Rezultat toga je povećan pritisak na mozak i oči, što izaziva kardiovaskularne probleme i gubitak 10 odsto tečnosti u njihovim krvnim ćelijama.

Istraživači su ranije verovali da je svemirska anemija zapravo način na koji se telo adaptira na pomeranje fluida, što rezultira uništavanjem crvenih krvnih zrnaca u cilju povratka ravnoteže.

Takođe se mislilo da je gubitak crvenih krvnih zrnaca samo privremen i da će se ona povratiti nakon što se astronauti prilagode posle 10 dana provedenih u svemiru.

Ali, Trudel i njegov tim su došli do iznenađujućeg otkrića kojim su pobijene ranije pretpostavke – pokazalo se da je samo svemirsko okruženje zapravo krivac za to što se događa.

“Našim istraživanjem je utvrđeno da se po dolasku u svemir uništava više crvenih krvnih zrnaca i da se to nastavlja tokom celog trajanja misije astronauta”, kaže Trudel.

“Srećom, ako imate manje crvenih krvnih zrnaca u svemiru to nije problem zato što je vaše telo bez težine. Ali kada sletite na Zemlju ili potencijalno na neku drugu planetu ili mesec, anemija utiče na vašu energiju, izdržljivost i snagu i može da ugrozi ciljeve misije”, objašnjava Trudel.

Kako on kaže, efekti anemije se osećaju tek po sletanju, kada telo ponovo mora da se bori sa gravitacijom.

Posle povratka na Zemlju, kod petoro astronauta je dijagnostifikovana klinička anemija.

Uzorci koji su uzeti od astronauta po povratku na Zemlju pokazali su da je svemirska anemija donekle reverzibilna pošto je nakon tri do četiri meseca broj crvenih krvnih zrnaca progresivno rastao.

Međutim, iz uzoraka prikupljenih godinu dana pošto su sleteli na Zemlju utvrđeno je da je kod ovih astronauta i dalje povećana stopa uništavanja crvenih krvnih zrnaca, za oko 30 odsto više nego pre boravka u svemiru.

Istraživači upozoravaju da to ukazuje da bi dugoročne svemirske misije mogle da rezultiraju dubljim strukturalnim promenama koje utiču na crvena krvna zrnca.

Naučnici zbog toga ističu da je veoma važno da i astronauti i svemirski turisti ubuduće budu podvrgnuti zdravstvenim pregledima i praćenjima zdravstvenog stanja pre, za vreme i posle boravka u svemiru, kako bi se ublažili efekti koje bi anemija mogla da ima na njih.