Legionarska bolest, foto: Africa Studio / Shutterstock.com
Legionarska bolest je težak oblik zapaljenja pluća koju kod ljudi može da izazove bakterija iz roda Legionela. Osobe koje već imaju neku hroničnu bolest, pušači, osobe oslabljenog imuniteta i osobe starije dobi izloženi su većem riziku od infekcije ovim bakterijama, piše N1.
Smrtnost pacijenata iznosi pet do deset odsto.
Kako se prenosi legionarska bolest?
Legionarska bolest se prenosi udisanjem mikroskopskih kapljica vode (aerosola) koje sadrže bakterije iz roda Legionela koje žive u vodi i razmnožavaju se u odgovarajućim uslovima – u stajaćoj vodi pri temperaturi od 20 °C do 50 °C. Aerosoli u kojima su prisutne legionele mogu nastati, na primer, pri puštanju vode iz slavine ili tuša, pri stvaranju mehurića u vodi u hidromasažnim bazenima ili putem nekih klimatizacionih sistema.
Povoljne uslove za razvoj legionele omogućava voda temperature između 20°C i 50°C. Rizična mesta su: cisterne ili rezervoari tople ili hladne vode, cevi sa malim protokom vode ili bez protoka, sluz (biofilm), kamenac, korozija i prljavština na unutrašnjim površinama cevi, rezervoara, tuševa i slavina.
Rizik od infekcije postoji na mestima gde se stvaraju kapljice vode (aerosoli). Na primer:
- tuševi i slavine
- hidromasažne kade
- bazeni sa penom (džakuzi, spa bazeni i sl)
- rashladni tornjevi i kondenzatori koji se upotrebljavaju za klimatizaciju vazduha
- ukrasne fontane, posebno unutrašnje navlaženi izlozi hrane i ostali uređaji za ovlaživanje
- vodeni sistemi creva za zalivanje biljaka
Koji su simptomi?
Simptomi bolesti obično počinju dva do deset dana nakon izloženosti, a u retkim slučajevima potrebno je do tri nedelje da bi se oni razvili.
Najčešći simptomi bolesti su: povišena temperatura, groznica, glavobolja i bolovi u mišićima. Nakon toga dolazi do pojave suvog kašlja i problema s disanjem koji se mogu razviti u teško zapaljenje pluća, često se javlja i proliv ili povraćanje, a kod polovine obolelih zbunjenost ili delirijum. Većini bolesnika potrebno je bolničko lečenje odgovarajućim antibioticima, navodi se na sajtu Instituta za javno zdravlje Crne Gore.
Iako se bolest uzrokovana legionelom javlja tokom cele godine, mnogo je češća leti zbog veće izloženosti ljudi izvorima bakterije kao što su ovlaženi vazduh, klima uređaji i bazeni, a ugrožene su sve populacije.
„U Srbiji do sada nije bilo sistematskog istraživanja legionarske bolesti pa je to razlog zašto se kod nas o njoj malo zna. Pretpostavlja se da je broj obolelih veći i da je jedan broj slučajeva takozvanog letnjeg gripa i atipične upale pluća uzrokovan legionelama“, navodi se na sajtu VMA.
Prirodna boravišta legionele su reke, jezera, potoci i tople, zagađene vode.
Izvori kontaminiranih aerosola čijim se udisajem prenosi infekcija mogu biti i uređaji za klimatizaciju pa objekti koji su po pravilu klimatizovani, kao što su bolnice, hoteli ili pansioni mogu biti mesta širenja infekcija legionelom.
Kako se čovek zarazi legionelama?
Legionele se prenose udisanjem vodenog aerosola koji sadrži legionele ili aspiracijom vode ili leda. Udisanje aerosola najčešće nastaje pri tuširanju, u bazenima s penom.
Aerosoli su sitne, oku nevidljive kapljice. Legionele se ne prenose se sa čoveka na čoveka, niti kućnim klimatizacionim sistemima.
Ko spada u rizične kategorije?
Najčešći rizični činilac za oboljevanje od legionarske bolesti je pušenje većih količina cigareta. Od ostalih činilaca valja pomenuti osobe starije od 50 godina (naročito muškarci), hroničnu bolest pluća, transplantaciju organa, uzimanje većih doza kortikosteroida, oslabljeni imunološki sistem, kao i prekomernu konzumacija alkohola, navodi se na sajtu Zavoda za javno zdravstvo Dubrovačko-neretvanske županije.
Kako se leči legionarska bolest?
Bolest se leči antibioticima, ali usprkos tome smrtnost je pet do deset odsto. Važno je što ranije otkriti da se radi o legionarskoj bolesti i započeti s lečenjem.
BONUS VIDEO:
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
